Thứ Sáu, 11 tháng 2, 2022

ĐẶC SẢN RỪNG truyện ngắn của HỒNG CHIẾN - BÁO HẢI PHÒNG ĐIỆN TỬ RA NGÀY 25.01.2022


 

Sau sáng tháng mùa mưa, cây cối xanh mượt mà. Khi mùa khô đến, chúng bừng lên như khoe với đất trời sức sống mãnh liệt của mình để đón đợi thử thách sáu tháng tràn đấy nắng gió. H’Uyên rủ hai bạn thân cùng học lớp chín với mình vào vào rừng chơi vì đang nghỉ Tết chưa phải đi học. Bất chợt tiếng một chú gà rừng vang lên gần lối đi, H’Uyên đi sau cùng lên tiếng:

-Gà gáy báo trời sắp tối rồi đấy.

-Tại cây nhiều cành lá quá nên ta không thấy mặt trời, chắc còn sớm mà.

Vân trả lời, Y Nhớ không nói gì vẫn lầm lũi bước rồi bất chợt dừng lại, kêu lên:

-Ơ, ta lạc đường rồi!

-Lạc thế nào được, ta vẫn đi đúng con đường mòn buổi sáng vào đấy thôi.

Vân ngạc nhiên cãi lại, H’Uyên bước lên hỏi:

-Sao vậy?

-Con rắn!

-Lại gặp rắn nữa à, đuổi cho nó chạy rồi đi tiếp.

Vân góp ý, Y Nhớ trả lời:

-Không, chỗ gặp con rắn lúc chiều đây này.

Vân và H’Uyên vội bước lên, nhìn phía trước mặt thấy đúng là bụi cây có dây khoai mài, chỗ con rắn lúc chiều chui vào.

-Sắp tối rồi, đêm nay ta ngủ lại đây thôi.

Nghe H’Uyên nói vậy, Y Nhớ gật đầu đồng ý ngay và chỉ tay về phía gốc cây hương to đùng, có hai cái rễ lớn nổi lên hai bên tạo ra một khoảng đất trống, ngay bên lối mòn bảo:

-Lại đó ta làm chỗ ngủ qua đêm được đấy.

H’Uyên gật đầu đồng ý, rồi phân công luôn:

-Mình chặt củi về đốt để sưởi ấm và bẻ lá cây làm nệm để ngủ qua đêm. Y Nhớ tìm cách đào khoai mài ăn bữa tối. Vân đi rừng xa chắc mệt rồi, ngồi nghỉ cho lại sức.

Để gùi dựa vào gốc cây, H’Uyên nhanh nhẹn đi bẻ lá. Vân ngồi lên rễ cây, duỗi thẳng hai chân, đầu thầm nghĩ: người bạn gái Êđê mới mười bốn tuổi, có khuôn mặt trái xoan, tóc quăn tự nhiên dài quá lưng, trông như làn nước suối chảy mùa khô; người cao, hơi gầy nhưng được trời cho nước da nâu đen, làm tôn thêm vẻ đẹp sắc sảo của người con gái Tây Nguyên. Còn Y Nhớ, bạn trai cùng tuổi, tay chân rắn chắc như thanh niên, lao động thì khỏi nói; có lẽ vì thế cô chủ nhiệm mới giao cho làm lớp phó phụ trách lao động. Thích nhất tính cách các bạn: luôn thẳng thắn, thực lòng với bạn bè, nghĩ sao nói vậy; cả ba thân với nhau hơn các bạn khác trong lớp là vì thế.

Y Nhớ chạy vào rừng một lúc quay lại vác trên vai một cây tre to bằng cổ chân, dài hơn hai mét; dùng xà gạc chẻ một đầu làm bốn phần bằng nhau, dài ba mươi phân, tỷ mẫn vót nhọn từng mảnh rồi đi lại chỗ có dây khoai mài, phát quang xung quanh độ hơn một mét, bắt tay vào đào. Vân thấy hay hay cũng bước lại xem Y Nhớ làm.

Y Nhớ thọc mạnh đầu cây tre đã chẻ xuống đất bên cạnh dây khoai mài, rồi rút lên lắc lắc cho đất rơi ra, tạo thành chiếc hố, sâu dần. Thấy thế, Vân ngạc nhiên hỏi:

-Chỉ một cây tre mà đào được cái hố sâu luôn à?

-Ừ, thọc mạnh đầu cây tre đã chẻ xuống, đất dắt vào trong ống tre, bốn miếng tre như bốn ngón tay móc và giữ đất để ta mang lên khỏi hố.

Y Nhớ giải thích, Vân buột miệng khen:

-Thông minh, nhưng tại sao không đào một vòng tròn xung quanh gốc dây khoai mài mà lại chỉ đào bên cạnh thôi?

-Củ khoai mài khác các loại củ khác, vì nó dài và mảnh. Nếu đào vòng tròn để củ khoai ở giữa vừa khó lấy đất lên lại dễ làm củ bị gãy, không lấy hết củ được.

Nghe bạn giải thích, Vân ngạc nhiên, tròn mắt nhìn. Y Nhớ người ướt đẫm mồ hôi, tay vẫn liên tục vung lên, hạ xuống tạo thành chiếc hố sâu hơn nửa cây tre dùng để đào; phía dưới tối om, không thấy gì nữa. H’Uyên đốt một bó đuốc mang đến, bảo:

-Được chưa, lấy củ lên thôi.

-Được rồi đây!

Y Nhớ trả lời rồi chẻ cây tre vừa đào đất làm đôi, lấy một nửa đặt úp bên cạnh dây mài từ trên thành hố, ấn mạnh xuống; đất rơi hết, để lộ ra củ khoai mài giống một cây cọc màu vàng được dựng bên thành hố. Vân reo to:

-Ô, đẹp quá!

-Lấy lên khỏi hố Vân sẽ mê luôn nữa đó.

Y Nhớ nói xong, cầm mảnh tre để sát phía bên củ khoai ấn xuống cho củ ngã nghiêng vào thành hố rồi nảy nhẹ; tiếng củ mài gãy nghe “tách”, từ dưới hố vọng lên nghe như nốt nhạc. H’Uyên nhẹ nhàng cầm dây, kéo củ khoai mài lên khỏi hố. Củ mài to bằng cổ chân, dài gần sải tay, vỏ màu vàng nhạt, có nhiều rễ con bám xung quanh; lạ là từ chỗ mọc dây đến tận phía bị gãy đều to bằng nhau. Y Nhớ tiếc rẻ nói:

-Còn nhiều nữa, nhưng tối không đào được nên ta lấy bằng này thôi.

-Thật kỳ lạ!

Vân reo lên thích thú, hình như không đủ ngôn từ để tả củ khoai mài; rồi cúi xuống cùng H’Uyên bê khoai lại bên đống lửa, miệng nói thía lia; hai bạn chỉ cười.  

Trong rừng, trời tối nhanh quá; chỉ một chốc, cách độ chục sải tay đã không nhìn rõ mặt nhau. Y Nhớ chạy đi kéo thêm mấy cành cây khô nữa mang về chất đống bên cạnh, thấy vậy Vân kêu lên:

-Lấy làm gì mà nhiều thế?

-Phải đốt cả đêm cơ mà, không thừa đâu.

Y Nhớ trả lời rồi lại đi tiếp, H’Uyên bảo:

-Vân lại đây giúp mình nào.

-Làm gì đấy, trời tối rồi còn đi đâu nữa à?

Vân ngạc nhiên kêu lên, H’Uyên mĩm cười trả lời:

-Vân khỏe chưa, ngồi đây nướng khoai cùng mình.

-Vân thấy củ khoai mài là khỏe lên rồi.

-Vậy à, thế thì tốt quá; rừng Tây Nguyên là vậy đấy, thứ gì cũng có nếu chúng ta biết tìm.

-So với quê mình thì vẫn còn có loại cây rừng nơi đây không có.

H’Uyên ngạc nhiên, hỏi lại:

-Vân nói xem nào!

-Cây táo.

-Táo rừng nhiều lắm, nhưng chúng mọc ở đồi cỏ gianh cơ.

-Ăn có ngon không?

-Quả chín chỉ to bặng nửa hạt bắp đói nước, ai thèm ăn.

Y Nhớ vừa kéo được cành cây lớn về đến nơi, góp chuyện; Vân nói:

-Bố mình kể: ngày nhỏ đi chăn trâu thích nhất là mùa táo chín. Những cây táo mọc bên đường làng hay bờ mương, quả màu xanh thẩm, to bằng ngón tay út; khi chín chuyển qua màu vàng tươi, to bằng ngón tay cái. Hái quả chín bỏ vào miệng, nhai nhè nhẹ cho vỡ lớp vỏ ngoài, vị chua chua, ngọt ngọt thấm vào lưỡi; mùi thơm đặc biệt của táo bay lên mũi làm con người cứ lâng lâng.

-Thành phố Hải Phòng mà cũng có chỗ chăn trâu bò như ở Tây Nguyên này ư?

Y Nhớ ngạc nhiên hỏi lại, Vân nói:

-Thủy Nguyên là vùng ngoại ô, cũng có các cánh đồng trồng lúa nước, khoai môn, khoai lang… nữa đấy.

-Cây táo như Vân nói ở quê, Tây Nguyên không có; nhất định sau này mình sẽ đến để ăn một quả cho biết.

H’Uyên nuốt nước miếng, góp lời. Y Nhớ băn khoăn nói:

-Chắc loại táo như thế đắt tiền lắm.

-Táo tự mọc, ai thấy quả chín thì hái ăn, không phải mua đâu.

Nghe Vân trả lời, Y Nhớ tròn mắt, nói:

-Giống như ta gặp trong rừng luôn à?

-Đúng vậy!

Nghe Vân trả lời, H’Uyên ngước nhìn Vân, ánh mắt là lạ, bảo:

-Quê bạn tuyệt vời quá.

-Hải Phòng mà bạn!

Vân trả lời, hình như cái mặt tròn có vênh lên một chút làm hai bạn ngồi bên cạnh bật cười. H’Uyên cắt ba khúc khoai mài, mỗi khúc dài hơn một gang tay, định đặt lên bên đống than đỏ rực. Vân ngạc nhiên nói:

-Rửa sạch đất cát rồi hãy nướng chứ.

Y Nhớ bật cười trả lời:

-Có nước đâu mà rửa?

Vân đáp:

-Không có nước thì lấy lá cây lau cho sạch đất và rể con rồi hãy nướng cho vệ sinh.

-Chốc nữa lửa nóng, đất cát khô rụng hết, còn hạt nào dính vỏ ta bóc bỏ đi luôn, có ăn phải đâu mà sợ.

H’Uyên nói như giải thích, Vân trả lời:

-Mỗi người một khúc lau sạch đất cát rồi nướng, nhìn nó ngon hơn. 

H’Uyên nhìn Vân, nói:

-Đồng ý, mỗi người một khúc chùi cho nhanh.

H’Uyên làm xong trước, cời than đỏ ra một góc, dựng khoai mài bên cạnh; thỉnh thoảng xoay nhẹ để khoai chín đều. Một lúc sau khoai chín, mùi thơm tỏ ra ngào ngạt; Vân thấy nước miếng trào lên đầy miệng, nuốt ực một cái. Hình như H’Uyên nghe được nên mĩm cười, đứng dậy bẻ mấy chiếc lá cây ngay trên lối mòn, mang lại làm mâm đặt khoai mài vừa nướng chín lên trên, cất tiếng:

-Mời dùng bữa các chàng dũng sỹ ơi.

- Vân ngồi đây.

Y Nhớ bê khúc củi để bên cạnh H’Uyên, bảo bạn; Vân ngồi xuống, nói:

-Thơm quá!

-Tại bụng đang đói mà người nướng khéo tay nên món ăn hấp dẫn lên gấp đôi, gấp ba đấy.

H’Uyên trả lời, đôi má ửng hồng, rồi lấy dao cắt một khúc khoai mài làm ba phần, đưa cho Vân và Y Nhớ mỗi người một phần, nói:

-Ăn xem có ngon không!

Vân bóc lớp vỏ mỏng bên ngoài củ khoai mài, phía sau lớp vỏ mỏng như tờ giấy, để lộ ra phần thân củ trắng tinh, thơm nức. Vân đưa khoai lên mũi ngửi, hít hà, mắt ánh lên niềm vui. Y Nhớ thấy vậy bật kêu lên:

-Khoai mài để ăn cho no bụng chứ ngửi có hết đói được đâu!

Vân cười, trả lời bạn:

-Một món ăn mình ưa thích thì thưởng thức từ từ: đầu tiên ăn bằng mắt, tiếp theo ăn bằng mũi, sau đó mới ăn bằng miệng.

-Có một miếng khoai mài mà bày đặt ăn nhiều cách như thế biết đến bao giờ mới no bụng, nhìn đây này...

Y Nhớ sốt ruột ngắt lời Vân để bày tỏ ý kiến của mình rồi đưa cả củ khoai lên miệng, gậm một miếng lớn. H’Uyên bật cười, nói:

-Ă như Y Nhớ là ăn cho no bụng, ăn cho xong bữa như nghĩa vụ phải ăn; còn Vân ăn theo cách thưởng thức. Lần đầu tiên được ăn món mới phải từ từ quan sát để cảm nhận, đánh giá hình thức; sau đó mới tới mùi, để khẳng định hương nó thế nào; cuối cùng là vị, xem ngon ngọt thế nào. H’Uyên nói vậy đúng không?

-Chịu Lớp trưởng luôn!

Vân nói xong bẻ một miếng nhỏ bỏ vào miệng, nhai chầm chậm. H’Uyên ngồi nhìn Vân ăn, mắt hình như tròn lại. Đầu chợt nghĩ: anh bạn dân Hải Phòng, mặt tròn, trán cao, da trắng như củ khoai mì mới bóc vỏ, học giỏi nhưng vào rừng thì… như đứa bé lên năm; nhưng suy nghĩ và hành động thì lúc nào cũng chuẩn, thấy… “ghét” quá!

Y Nhớ nhìn hai bạn, bật cười, nói:

-Đi cả ngày lạc trong rừng, bụng đói meo mà một người ngồi nhai như bà lão tám mươi, còn một người ngồi nhìn người kia như đã ăn no; hay thật.

H’Uyên hai má ửng hồng không biết vì ánh lửa hay câu nói của bạn, bật cười, trả lời:

-Nhìn Vân ăn khoai thấy lạ lạ thế nào ấy.

-H’Uyên ăn đi chứ nhìn người khác ăn không no được đâu.

Vân nói với bạn mà trong đầu thoáng nghĩ: Mọi hôm vào giờ này cả nhà quây quần bên mâm cơm; bố, mẹ có nhiều chuyện nói với nhau, để hỏi và trêu chọc Vân. Thỉnh thoảng mẹ lại gắp thức ăn bỏ vào chén cho hai ba con, nhắc: “ăn xem có ngon không nào!” Nhiều khi hai người không hẹn lại gắp thức ăn bỏ vào chén cho Vân cùng lúc rồi bật lên tiếng cười vui vẻ. Ăn xong, Vân rửa chén, còn bố mẹ uống nước, xem thời sự buổi tối trên tivi… Sáng nay xin vào rừng chơi, ngày mai mới về nên không sợ bố mẹ đi tìm. Vân nghĩ đến đây bất giác bật cười rồi nói với hai bạn:

-Khoai mài ngon thiệt, đúng là đặc sản của rừng.


Nguồn: 

http://www.baohaiphong.com.vn/baohp/vn/home/InfoDetail.jsp?ID=62277&cat=103