Đuổi cọp giành lại heo:
Đoàn văn công Đắk Lắk thuộc cơ quan Tuyên - Văn - Giáo
khu căn cứ kháng chiến K’rông Bông, nhờ thực hiện tốt sự chỉ đạo của cấp trên về
tự túc lương thực, với tinh
thần “thực túc binh cường”, nên cuối năm 1967, đoàn đã thu được trên 3 tạ lúa rẫy và nuôi được trên 50 con heo, gần 100
con gà. Đàn heo ban ngày thì thả rông, ban đêm thì nhốt vào chuồng để
phòng thú dữ. Một hôm, gần tết Nguyên
đán, trăng sáng mờ mờ, khoảng nửa đêm, mọi người trong đơn vị đang ngủ say sưa, bỗng nhiên có tiếng heo kêu dữ dội. Tổ chị nuôi ở sát chuồng
heo bật dậy la lớn: “Cọp bắt heo! Cọp bắt heo! Các đồng chí ơi!”. Nhanh như ngọn
gió, đồng chí T (trưởng đoàn), cầm khẩu AK nhảy lên miệng hầm bắn ba phát chỉ thiên.
Rồi mọi người cùng chạy ra chuồng heo. Đếm đi, đếm lại vài lần, chị H (tổ trưởng
tổ chăn nuôi) báo cáo: “Thưa thủ trưởng! Mất một con heo đực to nhất đàn”. Nghe
chị H nói vậy, mọi người cùng đi tìm và phát hiện dấu chân cọp kéo lê con heo ra suối.
Mọi người theo xuống suối thì mất dấu. Lúc này, đồng chí T bảo: “Có thể con cọp lúc
tha con heo xuống suối, nghe tiếng súng nổ liền thả heo để chạy thoát thân. Các
đồng chí hãy xuống suối tìm xem!”. Quả đúng vậy, anh em trong đơn vị vừa mới bước
chân xuống suối thì thấy con heo được vất lại bên bờ. Con heo nặng khoảng trên
60 kg. Anh em trong đơn vị vui mừng vì đã đuổi được cọp, giành lại heo, tất cả
cùng nhau khiêng heo về làm thịt. Hôm ấy đã 23 Tết, tổ chị nuôi làm giò
chả, giò lụa, nấu thịt đông, chuẩn bị cho cả đơn vị ăn Tết trước để phục vụ Chiến
dịch Xuân 1968.
Tay không bắt heo:
Sau Chiến dịch Mùa khô năm 1968, bộ phận tuyên tuyền, báo
chí, và in ấn thuộc cơ quan
Tuyên - Văn - Giáo, Khu kháng chiến K’rông Bông trở về căn cứ đã là 27 Tết. Toàn
đơn vị có khoảng trên 30 người mà chỉ còn 10 kg gạo, 1 kg muối. Đồng chí C (Trưởng bộ
phận) thấy vậy vô cùng lo lắng: “Biết lấy gì cho anh em ăn Tết và bồi dưỡng sức
khỏe chuẩn bị vào trận chiến đấu mới đây?” Nghĩ vậy, đồng chí liền cử 5 anh em có sức khỏe tốt, thạo địa hình rừng núi đi
vào rừng
kiếm
rau và săn thú về cải thiện bữa ăn trong ba ngày Tết. Thế là 5 anh em, do đồng
chí Y Thih làm trưởng nhóm vừa ăn sáng xong đã vội vã lên đường. Đoàn đi rừng
vượt qua ba cái rẫy, vừa đến một con suối thì thấy cả đàn heo hơn 10 con đang đứng bên suối uống nước. Thấy vậy, đồng chí Y Thih bảo anh em
trong đoàn cầm mỗi người một cành cây chạy ào xuống suối đuổi đàn heo. Nghe tiếng
động, heo mẹ chạy trước, các chú heo con lúc nhúc chạy theo sau. Chỉ loáng một cái
cả đàn heo đã biến mất. Bỗng nhiên anh em trong đoàn nghe tiếng heo con kêu ở phía đầu suối,
liền chạy đến xem thì thấy ba chú heo con rơi xuống một cái hố sâu. Thấy vậy, đồng chí Y Thih chặt dây rừng làm thòng lọng thả xuống thắt vào
bụng từng con heo rồi kéo lên. Năm anh em chia nhau đi kiếm rau rừng, măng rừng rồi
mang heo trở về đơn vị. Về đến nơi, đồng chí C thấy vậy rất vui mừng, nhưng
nhìn ba chú heo con đang còn bú sữa mẹ thì không đành giết thịt. Đồng chí liền
bảo với Y Thih: “Chú mang ba con heo này vào buôn đồng bào M’nông gần đây đổi
gà về ăn Tết, chứ làm heo con cho anh em ăn tết tôi thấy tội lắm. Đơn vị ta còn
1 cân đường, và 1 cân muối, chú mang theo mỗi thứ nửa ký đổi gạo nếp về làm
bánh tét cho anh em ăn Tết!”. Nghe thủ trưởng nói vậy, đồng chí Y Thih gật đầu
rồi rủ thêm hai người trong đơn vị mang ba con heo, đường, muối đi vào buôn Tâng Juh. Đến chiều tối ba anh em mang về 9 con gà trống
choai, 5 kg gạo nếp 10 kg gạo tẻ. Thế là anh em bộ phận tuyên truyền, báo chí, in
ấn có một cái Tết vui vẻ, đầm ấm.
Mất
một heo, được cả đàn heo:
Đã đến ngày 25 tết rồi mà vẫn chưa thấy anh chị em đi gùi
gạo, thuốc men và hàng Tết
trở về. Văn Tâm trong tổ anh nuôi ở bộ phận Dân y, khu căn cứ kháng chiến K’rông
Bông vô cùng nóng ruột, cứ đi vào đi ra lo lắng chờ đợi. Văn Tâm liền nói với đồng
chí H (Trưởng bộ phận Dân Y): “Nếu các đồng chí đi gùi gạo, thuốc men và hàng Tết
không về kịp thì lấy gì cho anh em ăn Tết đây? Hai con heo đang nuôi lớn nhanh như
thổi thì cách đây một tháng tự nhiên mất đâu một con, quả là chó cắn áo rách”.
Nói xong Văn Tâm ra mấy gốc cây gần công sự nhặt củi. Bỗng nhiên nghe tiếng heo
kêu “ịt, ịt…”, Văn Tâm ôm bó củi về bếp thì thấy con heo mẹ dẫn hơn chục
chú heo con bụ bẫm chui vào chuồng heo bên cạnh bếp. Văn Tâm vui vẻ lấy củ mì thái nhỏ đổ vào máng cho đàn heo ăn. Cả đàn heo xúm lại ăn ngon
lành. Heo mẹ vừa ăn vừa nhìn chủ một cách trìu mến. Đồng chí H vui mừng bước đến
nói với Văn Tâm: “Theo kinh nghiệm của đồng bào Êđê, M’nông cho hay, khi heo mẹ
được nuôi ở nhà đến ngày đẻ thường vào rừng tìm chỗ sinh con, chờ khi heo con cứng cáp
(khoảng sau 1 tháng) thì heo mẹ dẫn con về với chủ. Vì giống heo của đồng bào
chính là heo rừng được thuần hóa, nhưng bản năng sinh sản của nó còn mang đặc tính heo
rừng.” Nghe đồng chí H nói vậy, Văn Tâm phá lên cười rồi nói: “Thế mà em cứ tưởng
con heo mẹ bị cọp vồ, ai ngờ nó đến “trạm xá” để đẻ và dẫn
con về với chủ”. Tối hôm ấy, anh chị em đi gùi gạo, thuốc men và hàng Tết từ
Phú Yên trở về, thế là chúng tôi có một cái Tết năm 1970 vui vẻ, đầm ấm ở chiến
khu K’rông Bông.
Đôi bạn thân tình:
Ở trạm giao liên Khu căn cứ kháng chiến Chư Juh tỉnh Đắk
Lắk có Y Bal ÊBan, là người dân tộc Êđê có tài bắt chước chim thú kêu giống y hệt.
Một hôm Y Bal được cử đi
công tác. Trên đường về, Y Bal dẫn thêm hai cán bộ cùng về, sợ trời tối nên Y
Bal dẫn đi tắt đường rừng để về cho kịp đơn vị. Mọi người đi đến một dòng suối cạn thì
nghe tiếng heo rừng kêu “ụt ịt, ụt ịt!” thấy vậy, Y Bal bắt chước nhại lại tiếng heo kêu. Một lúc sau có một chú heo con chạy tới vẫy đuôi ra
vẻ vui mừng. Sẵn có thức ăn trong ba lô, Y Bal lấy ra một mẩu mỳ luộc bẻ vụn
cho chú heo ăn. Heo con ăn một cách ngon lành rồi theo Y Bal và hai cán bộ đi về
đơn vị, đến nơi thì trời vừa tối. Anh em trong trạm vui mừng đón tiếp hai cán bộ
và Y Bal trở về an toàn. Khi thấy heo con, ai cũng ngạc nhiên. Y
Bal kể lại chuyện gặp chú heo bên suối, nhại đúng tiếng heo kêu, nó chạy lại,
em cho heo ăn củ mì và nó đi theo về đây. Nghe Y Bal kể vậy, ai cũng cười và
khen tài nhại tiếng chim thú của Y Bal. Từ đó chú heo con trở thành người bạn của
Y Bal. Hàng ngày Y Bal đi đâu chú heo cũng đi theo.
Anh em trong đơn vị gọi đùa là “đôi bạn thân tình”.
Bẫy nhím trúng heo:
Trong những năm chống Mỹ cứu nước, bộ phận báo chí, in ấn
của ban Tuyên - Văn - Giáo thuộc khu căn cứ K’rông Bông tuy ít người, và bận rộn
công tác, nhưng vẫn tích
cực tăng gia sản xuất tự túc lương thực, thực phẩm. Mùa rẫy năm 1972, lúa rẫy rất
tốt, đến mùa lúa chín, chim thú kéo về ăn suốt ngày đêm. Để bảo vệ lúa, đơn vị
chặt cây rào và làm hình nộm đặt quanh rẫy, đồng thời cử người thay nhau canh rẫy. Hôm ấy đồng
chí Y Thih và Y Thiêm được giao nhiệm vụ canh rẫy. Hai anh đã quen làm bẫy thú
từ nhỏ nên cùng nhau làm rất nhiều bẫy đặt xung quanh rẫy. Hai anh chỉ làm những
cái bẫy nhỏ, chủ yếu là bẫy nhím và thỏ thôi vì thỏ và nhím hay về ăn lúa phá rẫy.
Chiều hôm ấy vừa đặt bẫy xong, hai anh em xuống suối tắm. Trong lúc đang tắm,
hai anh nghe tiếng heo kêu eng éc ở phía cuối rẫy. Tắm xong, hai anh nhanh
chóng chạy đến chỗ có tiếng heo kêu thì thấy một con heo rừng bị mắc bẫy. Y Thih và
và Y Thiêm liền lấy dây rừng trói heo lại. Trói xong Y thiêm chạy về đơn vị gọi anh em
ra khiêng con heo về làm thịt. Con heo rừng khá lớn nặng khoảng 1 tạ. Năm ấy có
lúa rẫy, có heo rừng làm giò chả, nấu giả cầy, nấu thịt đông, anh em trong bộ
phận báo chí, in ấn ở khu căn cứ kháng chiến K’rông Bông có một cái Tết vui vẻ.
Sưu tầm theo lời kể của các anh: Y Tuyên,
Minh Kha, Y Thih, Ngọc Lợi.
