SĂN TRÂU RỪNG truyện ngắn của HỒNG CHIẾN - Báo Giáo dục&Thời đại số: 29 tháng 7 năm 1997

Y Leng dẫn tôi đến bên chòi làm bằng mấy đoạn cây gác chéo lên cành cây lồng bàn cách mặt đất độ ba mét quay lại nói:

-Thầy ngồi đây chờ khi nó chạy lại gần hãy bắn.

- Có chắc nó chạy qua đây không?

- Chắc chứ! Thầy xem dấu chân hắn đi qua đây về phía tây. Nếu chúng em lùa từ phía tây, nó phải chạy qua đây về Sông Ba. Bọn thú rừng khôn lắm, chúng luôn luôn chạy về đúng đường chúng đã đi.

Y Leng vừa giảng giải vừa lúi húi vạch cỏ gianh chỉ vết chân con Min để lại trền nền đất. Mười bốn cái đầu cùng xúm xít vạch lối xem dấu và ồ lên:

- Con này to lắm!

-Chắc phải to bằng con voi đấy!

-Lụôc một miếng rõ to mà ăn nhỉ !

-Bắn được phải xiên cây nướng ăn ngay tại chổ mới ngon.

Y Leng bật cười, bảo:

-Chưa bắn mà tính ăn thịt là xuôi rồi. Ngừng một lát nuốt nước miếng; Y Leng nói tiếp - Chúng ta đi thôi, đừng có theo dấu chân nó, sợ nó ngửi thấy mùi chạy theo hướng khác mất.

                     Nhìn các em tuổi mười sáu, mười bảy tay chân khỏe khoắn, rắn chắc vác trên vaithanh xà gạc nhìn dấu chân mà nuốt nước miếng ứa ra, tôi thấy thương vô hạn. Bóng các em rẽ cỏ gianh đi xiên xiên theo triền đồøi khuất dần về phía tây bắc.

Tôi leo lên cây lồng bàng, kê súng lên giá bắn ngắm thử. Phải công nhận mấy cậu học trò chu đáo, lát sàn chòi bằng năm khúc gỗ to bằng bắp chân dài hơn mét buộc chặt vào cành cây rất chắc chắn. Đứng hay ngồi bắn đều thỏai mái. Giá bắn được buộc bằng một cây tre thẳng, nếu ngồi xuống sàn, đặt súng lên giá bắn, chẳng khác gì bắn bia. Tôi ngắm thử thấy thoải mái quá và nghĩ bụng: chắc trong vòng một trăm mét khó có con vật nào thoát khỏi họng súng cho dù đó là nai, heo hay con mang cũng vậy.

Điểm chọn làm chòi rất tốt, không những nó là cái đèo thấp nhất trong dãy đồi nối liền nhau kéo dài ba, bốn kilômét từ nam qua bắc mà hai phía đông tây đèo có vạt rừng gìa kéo thành vệt dài gần lên đến đỉnh. Đỉnh đèo khá bằng phẳng, rộng chừng năm chục mét toàn cỏ gianh khô nằm chống chát lên nhau . Hai phía bắc, nam đèo cỏ gianh khô phủ kín các đỉnh đồi kéo dài đến hút tầm mắt. Các cây lớn chỉ mọc được ở hai bên bờ suối lớn và các nhánh nhỏ thành từng vạt rậm rạp. Đứng trên chòi nhìn xuống thấy cánh rừng già giống một cây đại thụ khổng lồ xòe những cành cây xanh mượt, khẳng khiu, ngoằn nghèo trên nền cỏ gianh bạc phếch chĩa ngọn ra phía bắc, gốc cây duỗi dần về phía nam với chùm rễ dài cắm vào bờ sông Krông Năng xanh thẳm.

Đã hơn ba tháng nay hơn ba trăm thầy trò trường nội trú quanh đi quẩn lại chỉ có rau muống và cá khô phân phối. Còn mấy ngày nữa sẽ đến tết, tiền có nhưng không làm sao mua được con heo hay bò cải thiện cho các em có bữa ăn tươi. Nếu như không cấm đốt cỏ gianh thì chỉ cần một mối lửa nhỏ hàng ngàn héc ta đồi gianh sẽ biến ra tro và như vậy đêm đêm có thể đội đèn đi bắn hươu, nai, mang... cải thiện cho các em.

Ngày chủ nhật vừa rồi Y Leng đi tìm hoa phong lan phát hiện dấu chân con min đi qua con Sông Ba về Sông Hai liền tìm điểm làm chòi phục bắn. Các em tin tôi, vì bắn ban ngày chưa trượt bao giờ cho dù đó là: heo, mang hay mấy chú khỉ tinh ranh đi nữa. Hôm nay trọng trách của tôi được giao phải hạ con min để lấy thịt cho các em ăn tết.

Tiếng hò reo, tiếng chiêng gõ ầm ĩ từ bờ Sông Hai vọng lại mỗi lúc một rõ dần. Tôi hướng mũi súng vào bìa rừng chờ đợi. Bổng khoảng rừng già trước mặt chim bay loạn xạ cùng lúc với tiếng cây gãy như có người bẻ mỗi lúc một lại gần. Tôi căng mắt nhìn như không tin vào mắt. Một con trâu qúa lớn, đen trũi bốn chân màu bạch kim lao ra cách bìa rừng độ ba mét dừng lại ngấc cao đầu nhìn bốn phía xung quanh. Cặp sừng trên đầu nó mới to làm sao. Phần sát đầu phải bằng bắp đùi người lớn, sần sùi đầy nếp nhăn cong vòng lại với nhau, nhìn giống như một hình tròn. Đôi mắt to như cái ly lớn lồi ra đen nhánh đảo quanh. Đầu ruồi mũi súng tôi đặt ngay vào tai con vật, thước ngắm chia đôi. Ngón tay trỏ kéo nhịp thứ nhất. Với khoảng cách chưa đến năm chục mét chắc chắn con vật ngốc ngếch cứ đứng lì lợm, trợn mắt nhìn xung quanh kia chỉ một viên AK của tôi sẽ xuyên từ tai này qua tai bên kia dễ dàng. Và với bảy tám tạ thịt lọc thầy trò tha hồ ăn tết, và có cả phần phơi khô ăn dần cả tháng giêng chưa chắc đã hết. Bên cạnh món cá chuồn, cá liệt khô muôn thuở thương nghiệp cấp, các em sẽ có thêm món thịt luộc, món thịt xào và cả món thịt nướng quấn lá lốt ăn tết. Thây trò sẽ hú hí với nhau cho vơi nỗi nhớ nhà. Mấy cô giáo sẽ bớt đi những giọt nước mắt đêm giao thừa.Tôi địng kéo có súng tiếp nấc thứ hai... Nhưng ngón tay bổng cứng lại khi chợt nhận ra chú bê xinh xắn bộ lông phớt vàng từ trong rừng lao ra, hai tai dựng đứng, cái đuôi cong vút lên, xõa túm lông nhỏ bé hoe vàng rũ xuống lưng. Chú bê nhảy vọt lên, run rẩy, lại nhảy vọt lên nép sát vào bụng mẹ.

Tôi ngẫn người từ từ hạ súng mở mắt nhìn hai mẹ con con min đang nép vào nhau. Không biết con min con quá sợ hãi trước tiếng hò hét của con người, nên phải nép vào mẹ nó. Hay chính mẹ nó linh tính thấy nguy hiểm cố dựa vào con lấy chút cang đảm vượt qua trảng trống trước khi về rừng già.

Đôi mắt min mẹ không còn viền lồng trắng quanh con ngươi đen nữa mà màu trắng đã hằn lên tia đỏ. Nó nhìn tôi đôi mắt long lanh một màu đỏ như sắp bật ra như những giọt lệ màu hồng. Nó chờ con nó và nhìn tôi như  cầu khẩn xin tha mạng. Tha nó ư? Thầy trò lấy gì ăn tết? Lấy gì cải thiện cho các em học sinh đang đói đây?

Bộ sừng màu ngọc thạch kia chắc phải đổi được con bò lớn nữa. Thầy trò tha hồ cải thiện. Nhưng con vật đẹp quá, bộ lông màu đen kéo dài từ vai xuống tận đuôi trông mượt như nhung. Chiếc đầu to như cái thúng lớn nhìn tôi như dò hỏi, van lơn và cả con bê xinh xắn chắc chắn sẽ chết nếu như con mẹ đổ xuống. Thiên nhiên ưu đãi cho Tây Nguyên biết bao loài thú quý hiếm nhưng đang bị mất dần. Không biết mẹ con nó có phải là con cuối cùng của cánh rừng này không ? Nếu giết mẹ con nó ta sẽ có lỗi với hậu thế có tội với thế hệ mai sau. Bắn hay không băn?!

Con min bước từng bước một như đếm tiến gần lại chòi, đôi mắt mở to nhìn thẳng vào mắt tôi. Con bê cố bước kịp mẹ ngước cặp mắt ngây thơ như một dấu hỏi nhìn tôi. Hàng lông mi của con bê vừa đen, vừa dài cong vút trông thật quý phái. Mất chiếc lông màu nâu phớt trắng xỏa xuống móng chân màu thạch giống như người ta buộc lại để trang điểm bốn bàn chân cứ tiến dần, tiến dần lại sát chổ tôi ngồi. Càng nhìn càng thấy đẹp, một vẽ đẹp vừa mộc mạc, vừa huyền bí khó có dịp thưởng thức. Hai mẹ con nó đi qua sát chòi, vừa khép nép lại vừa như len lén luồn qua.Tôi bỏ súng nhìn theo, nhìn mãi cho đến khi hai mẹ co khuất hẳn vào bìa rừng mới giật mình bừng tỉnh khi Y Leng hỏi vọng lên:

- Sao thầy không bắn?

- Ôi, hai mẹ con nó đẹp quá, chúng là loài thú quý hiếm có tên trong sách đỏ đấy, không được bắn đâu. Thôi hãy để nó làm đẹp thêm núi rừng của chúng ta các em ạ.

Mười bốn cặp mắt ngây thơ nhìn tôi vừa như trách móc, vừa như an ủi, cảm thông. Tôi trèo xuống với các em, lòng buồn vui lẫn lộn.

- Thầy!

Tiếng Y Leng thoảng bên tai, tôi quay lại nhìn em, em nắm chặt tay tôi:

- Đừng buồn thầy ạ. Mình không bắn là đúng đấy. Nó có con nhỏ, con nó cần mẹ, bắn mẹ thì tội nghiệp con con lắm.

Các em vây quanh tôi, an ủi làm tôi không còn biết nói sao.

- Ta về đi thầy, kẻo thầy cô và các bạn trông.

Y Leng giục và kéo tay tôi. Trời về chiều, từng cơn gió mát đùa giỡn, đồi cỏ gianh cuộn lên như sóng vỗ nối tiếp nhau chạy dài. Các em bước theo nhau thành một vệt dài vừa đi vừa tíu tít kể cuộc chạm trán con min và tả chi tiết vẽ đẹp của nó cho tôi nghe, cứ như tôi chưa được thấy bao giờ.

XUÂN 1982