CHUYỆN BÊN BẾN NƯỚC (tiếp theo)

Thêm chú thích

Cả buôn mở tiệc linh đình ba ngày ba đêm ăn hết năm con trâu, chục con bò, hai chục con heo… mừng H’Thương bắt chồng. Tiệc tan người ta mới thấy Y Ghi cùng đoàn thợ săn trở về mang theo con voi trắng, ngà mới dài hơn gang tay. Người mẹ già đứng đợi con bên bến nước suốt ba ngày ba đêm trong lễ cưới H’Thương, khi thấy Y Ghi trở về, bà khụyu xuống, giọng nghẹn ngào: H’Thương đợi con không được đã bắt chồng rồi! Bà nấc lên rồi đi theo Yàng, theo người chồng đã bỏ ra đi từ lúc thằng Y Ghi mới cất tiếng khóc chào đời.

Làm ma cho mẹ xong, Y Ghi thả con voi trắng về rừng và âm thầm sống như một cái bóng. Đêm đêm khi mọi người đã quây quần bên bếp lửa, người ta mới thấy anh ra bến sông lặn hụp. Một đêm không trăng sao khi Y Ghi vừa dầm mình xuống nước, bỗng có một bóng đen bất ngờ cũng lao xuống nước, hai bóng đen ghì lấy nhau; tiếng nức nở, nghẹn ngào hòa vào tiếng thét của dòng sông. H’Thương kể cho chàng nghe nỗi đau đớn, dằn vặt hàng ngày, miệng không muốn ăn cơm, mắt không muốn ngủ; mái tóc dài chảy xuống tận gót chân chỉ sau một tuần chỉ còn lưa thưa từng cụm. Nàng đã sống như cái bóng, không ăn không ngũ chỉ chờ ngày Yàng mang đi để không phụ lời nguyện ước. Y Ghi ôm người yêu trong tay, một thân hình tiều tụy trơ xương có đâu còn như ngày xưa nữa nên bao giận hờn tan biến đi cả, chỉ còn lòng yêu thương tràn ngập trái tim. Họ ôm nhau, kể cho nhau nỗi nhớ nhung vì bị chia lìa.

Thật bất ngờ, một bó đuốc lớn được châm lên sáng rực cùng với tiếng thét thất thanh:

-         Ối Yàng ơi, có người chết! Có người chết!

Tiếng kêu gào vang vọng bay lên các nóc nhà; người lớn, người bé ào ào chạy ra bờ sông và sửng sốt khi thấy anh chồng mới cưới của H’Thương tay cầm đuốc, mặt hướng ra bờ sông. Trong ánh lửa, người ta thấy hai người đang ôm nhau đứng dưới dòng nước. Có lẽ quá bất ngờ, đôi tình nhân như  chết đứng, dính chặt vào nhau. Hai kẻ phạm tội bị đám thanh niên lôi lên, trói vào một thân cây chôn bên bến nước. Hội đồng xử án được thành lập. H’Thương nhận hết tội về mình và chỉ cầu xin được sống với người đã trao vòng. Căn cứ luật tục, Gia đình H’Thương phải đền danh dự cho chành rể số của gấp đôi số của xin cưới. Còn đôi tình nhân chịu hình phạt: lột hết quần áo, cùng úp mặt, ăn hết cơm đổ trong một cái máng heo – hình phạt dành cho kẻ ngoại tình được xem như heo - sau đó xuống sông lấy rơm kỳ cọ cho nhau xong mới được lên bờ mặc quần áo. Hai người chấp nhận tất cả mọi hình phạt, miễn là được sống cùng nhau.

Từ đó họ được sống với nhau trong túp lều tự làm phía cuối buôn, bên bến sông. Tuy cuộc sống vật chất vô cùng đạm bạc, nhưng nụ cười luôn nở trên môi họ. Đêm đêm bên ánh lửa, chồng đàn, vợ hát, tiếng hát của họ làm con thú cũng quên cả kiếm ăn, người nghe cũng quên cả uống rượu. Họ hạnh phúc. Trọn một mùa rẫy, trong đêm không trăng sao, H’Thương trở dạ sinh Y Din; cậu bé khỏe mạnh nhưng người mẹ bạc mệnh chỉ kịp nhìn con, cầm tay chồng chảy nước mắt rồi đi theo Yàng. Theo tục lệ, đứa trẻ vừa sinh ra mà mẹ chết, cũng phải được chôn cùng mẹ nó; từ bao đời nay, người Êđê tin rằng Yang muốn vậy, không ai dám làm trái. Nhưng Y Ghi không tin điều đó, Yang không thể tàn ác đến mức đã bắt vợ người ta đưa vào quan tài, phơi trên mặt đất; lại còn bắt đứa trẻ vô tội chết theo. Phong tục gì mà lạ thế, đã chết, mang đi chôn lại không cho lấp quan tài, vậy ta không chôn vợ ta như phong tục, thử hỏi Yang có phạt ta không! Con ta là tài sản của cả hai vợ chồng, kết quả của tình yêu không ai có thể cước đi được. Thương vợ, thương con và muốn chống lại cả phong tục hà khắc, Y Ghi đành đặt xác vợ lên thuyền đẩy ra sông, miệng lầm rầm cầu khấn: Em theo Yàng để lại con cho anh nên anh thể theo em được. Hãy tha thứ cho anh và đợi con trưởng thành, anh sẽ theo em! Con thuyền bốc cháy dữ dội từ từ đi ra giữa sông như có người chèo và chìm vào dòng nước. Y Ghi châm lửa đốt nhà, rồi mang con trốn vào rừng. Trong lúc tuyệt vọng lang thang trong rừng, anh gặp người của cách mạng và hai cha con được cứu sống. Nước nhà thống nhất, Y Ghi đưa con về lại buôn xưa, dựng nhà trên nền đất cũ để con đi học cái chữ và ông, đêm đêm được trò chuyện với vợ. Con trai trưởng thành đi làm cán bộ, lấy vợ, làm nhà trên phố, mời ông về ở nhưng ông không thể xa bến nước, xa nơi vợ chồng ông đã từng sống hạnh phúc. Thế mà giờ đây con sông bao đời nay sắp biến thành hồ, bến nước của hai người sẽ nằm sâu trong lòng nước. Con cái đã trưởng thành, ông không thể dứt tình ra đi…

Ngôi nhà sàn được chất lên xe ô tô để trơ lại một vùng đất trống trơ với những lỗ chân cột mới được đào xới lên. Xe chuẩn bị chuyển bánh, người ta mới giật mình vì không thấy ông cụ đâu. Ông Chủ tịch bảo mọi người cứ đi trước, còn mình bước vội ra bến sông tìm cha. Ông Chủ tịch biết ama đang ở đâu, lúc này. Từ khi về dựng nhà ở bên bến sông này, khi vui hay khi buồn, ama đều ra trước bến nước thì thầm với ai đó; ngay chuyện di dời nhà, ama đồng ý nhưng cứ lần lữa không đi, ông bảo đợi, không biết ông đợi điều gì. Đã có lúc nặng lời với cha vì chuyện dời nhà, nhưng ama không cáu mà xách đàn ra bến nước ngồi đàn như trò chuyện với dòng sông vậy. Phương đông mấy đám mây ửng hồng quàng lên đỉnh núi chiếc khăn màu đỏ nhạt, xua vơi đi màn đêm. Ông Chủ tịch bước lại bên cha nói nhỏ: Ama ơi, phải đi thôi, chắc amí sẽ tha lỗi cho chúng ta! Ama không quay lại mà mắt vẫn nhìn ra dòng sông. Buổi sáng, đám hơi nước theo nhau bay là là trên mặt sông, quẩn quanh chiếc thuyền độc mộc khá dài, lúc ẩn, lúc hiện; được neo đậu từ lúc nào bên bến mà không ai hay. Ông Y Ghi hay như trong buôn người ta thường gọi – ama Din, đi lại bước lên con thuyền. Chiếc thuyền từ từ tiến ra giữa dòng sông. Con sông mọi ngày gầm thét dữ dằn đến thế, mà nay tự nhiên như hiền hòa lại, không còn gầm thét nữa. Nước sông đang dâng dần lên, dần lên và con thuyền nhỏ dần, nhỏ đần rồi khuất hẳn vừa khi ông mặt trời ban phát những tia nắng đầu tiên. Một ngày mới bắt đầu.