Tác giả NGUYỄN THỊ MINH NGUYỆT
DUYÊN TƯƠNG NGỘ
Tản văn
Con người à? Đôi khi khó hiểu tới kì quặc
và có lẽ chính ta cũng chẳng hiểu bản thân mình muốn gì, nghĩ gì, cần gì... "Có thể an ủi người
ta, nhưng chẳng thể làm bản thân hết buồn... Có thể cho lời khuyên, nhưng mình thường bế tắc... Có thể chọc cười thiên hạ, nhưng chẳng thể mua vui cho
chính mình... Có thể đi với rất nhiều người,
nhưng khi cô đơn nhất lại chẳng muốn ai ở cạnh"... một chiều buồn gặm nhấm
thứ cảm giác chênh vênh của tuổi đời khiến lòng hoang mang, xao xuyến lạ! Cuộc đời
tựa vòng tròn khép kín, tràn đầy mà cũng muôn phần cô độc, chẳng biết bản thân
thiếu gì, muốn gì... vậy nên mỗi người cần có một nơi nương tựa đủ an toàn -
tri kỉ!
Ấy vậy mà, hiểu mình
đã khó, thấu nỗi niềm của kẻ khác còn gian nan hơn gấp bội…lấy dây đâu đủ dài mà
đo đặng lòng người? Đời khúc khuỷu, lòng người quanh co quá đỗi. Cứ thế, ta
khao khát kiếm tìm tri kỉ, một tâm hồn đồng điệu đến mức chỉ qua ánh mắt, cử chỉ
là đủ hiểu nỗi lòng ta, đủ thân thiết để những lúc buồn chán, có thể tìm đến,
nghe họ hỏi han, còn mình tha hồ gục lên bờ vai nọ mà khóc cho nước mắt rơi rớt
đủ mạnh lấn át, che lấp, ướt đẫm nỗi sầu, sau đó buồn rầu cứ thế từ từ đi vào
quên lãng.
Quả thật, đời người là những lời chào gặp
mặt và tạm biệt chia phôi mãi cho đến ngày ta có đủ duyên tương ngộ. Hội ngộ thì
vui mà chia tay thì sầu lênh láng. Cũng đôi lần giữa dòng đời ồn ã, chợt thèm
khát cảm giác yên an, để rồi ghé chạm dừng chân và tự hỏi: “Cái duyên, cái phận
đời mình sao mỏng quá đỗi, vội đến mà cũng vội đi mau, cứ lưu lạc chốn nào?”. Ừ
thì “duyên do trời định, phận do người tạo”. Nhưng cứ nương theo ý trời, ngồi mỏi
mòn đợi chờ duyên đến, bồi hồi để gió chở duyên đi xa mãi, xa hoài về dĩ vãng
liệu có đáng? Suy cho cùng con người ta tìm đến các mối quan hệ như một sự bám
níu sự sống, khao khát thứ cảm giác bình yên một đời...
Cuộc đời chảy trôi,
mỗi ngày lại tích cóp thêm những mối quan hệ mới, đôi lúc gắn bó vài tháng, vài
năm, thậm chí vài ngày, vài giờ… tựu chung lại cũng chỉ là chữ QUEN. Cuối cùng,
sau giờ khắc chia xa, chút còn đọng lại cũng chỉ là cái ôm xiết chặt, cái vẫy
tay chệch nhịp vụng về, ánh mắt lạc lõng, lưu luyến đượm mùi hoài niệm, đôi chân
có dấu hiệu hững hờ với cái sự dịch chuyển đó đây… chầm chậm như muốn níu thời
gian ngừng trôi chảy.
Thảng hoặc, để trân trọng chút duyên còn
thắm đượm, người ta dành tặng cho nhau những món quà xinh mà thường thì là sách…
Có người dồn cả tâm tư, tình cảm vào việc chọn lựa ấy, tay nâng lên, hạ xuống một
quyển sách rồi suy tư, nghĩ ngợi: “Liệu người ấy có thích hay không nhỉ?” Trái
lại, cũng có những kẻ coi việc tặng sách như một phong trào. Thấy bạn bè, người
thân tặng cũng gắng làm như thế, mà mục tiêu chủ yếu cốt là sống ảo tối về đăng
hình lên face với đôi dòng tâm trạng đại loại: “Lựa sách vất vả quá”, “cuối cùng
cũng tìm một cuốn gói trọn lòng mình”… Hoặc cũng có những kẻ sau hàng giờ lang
thang giữa những giá sách cao quá đầu người, họ tiện tay vơ đại một cuốn, lật vội
ghi đôi dòng tâm sự: có chút sến súa, đôi lời bóng bảy, nghe sao thoảng mùi giả
tạo… Biết là vậy, họ vẫn cứ miệt mài viết dẫu cho là có trái lòng đi chăng nữa…
Để rồi, ngày kia khi nhận dòng tin nhắn
cảm ơn từ đối phương đề cập vấn đề liên quan tới cuốn sách được tặng hay và ý
nghĩa thế này thế nọ, lòng tự nhiên trùng xuống không rõ lí do. Lôi vội trong mớ
kí ức hỗn độn, cố nhớ nhưng liệu có định hình được nội dung chăng khi mà ngay cả
kí ức về tên tựa đề cũng chỉ là khoảng trắng…
Tôi không thích hay
đúng hơn là có chút khó chịu với những hành động vô tâm, sáo rỗng và thiếu suy
nghĩ như thế. Chẳng biết với bạn sẽ ra sao nhưng với tôi, việc chọn sách là một
nghệ thuật, nó thể hiện sự nâng niu, tấm lòng, thiện chí của ta trong một mối
quan hệ.
Lúc này đây, trong góc nhỏ nhà sách cũng
có một con bé dáng nấm lùn với đôi kính cận 1.5 diop đang loay hoay kiếm tìm một
cuốn sách ưng ý dành tặng người thương - không ai khác đó chính là tôi.
Tôi muốn dành tặng món quà nhỏ như một lời
cảm ơn, một chút hoài niệm về duyên hội ngộ với người thầy tôi yêu quý, kính trọng
dẫu cho thời gian gắn bó chưa nhiều. Thầy không còn trẻ, không đủ teen để ngấu
nghiến với những chồng sách dày đượm mùi tiểu thuyết, cũng chả hợp với kiến thức
nghiên cứu khoa học vĩ đại của toàn nhân loại… Tôi nghĩ hẳn là như thế bởi thầy
của tôi mang một trái tim lãng tử của một hồn yêu văn, hương văn, chất men say đắm
của văn chương đã hòa quyện trong suy nghĩ, tâm hồn con người ấy tự lúc nào, để
rồi khi bắt gặp ta không thể nhầm thầy với bất cứ ngành nghề khác, có lẽ số phận
đã an bài, thầy sinh ra là một phần của nghệ thuật. Phong cách văn chương của
thầy khá ấn tượng triết lí, sâu sắc và đặc biệt vô cùng cô đúc, ngắn gọn, thầy
không thích loại văn chương chuộng ngôn từ có cánh, bay bổng, lung linh mà sáo
rỗng… với tôi, thầy thật duy lí và pha chút khô khan. Ấy vậy, chẳng hiểu duyên đưa
phận đẩy thế nào, một đứa học trò theo chủ nghĩa mộng mơ, thơ mộng như tôi lại
lọt vào tầm chú ý của thầy giữa biển trời học sinh.
Thầy là giảng viên chuyên ngành tập làm
văn của một trường sư phạm vừa tầm tọa lạc ngay trung tâm phố núi, không quá nổi
tiếng như giáo sư này, tiến sĩ nọ nhưng với nền văn học của tỉnh nhà, thầy tựa
bóng cây đại thụ lớn. Còn bản thân tôi, chỉ là cô học sinh lớp chuyên Văn. Tôi
chẳng ấp ủ nguyện vọng theo sư phạm, và đặc biệt hơn là không bao giờ tôi có ý định
gắn bó đời sinh viên với mảnh đất cao nguyên đầy nắng và gió này. Hai con người,
hai cuộc đời, hai ngã rẽ riêng biệt trong khoảnh khắc lướt ngang đã vô tình chạm
vào nhau ở khúc giao của duyên phận.
Tôi cũng sẽ chỉ là cô học trò ngây thơ,
hồn nhiên trong trẻo, mơ mộng về một chàng bạch mã hoàng tử, ngày ngày ngấu
nghiến những bộ phim Hàn lãng mạn, tranh nhau một gói đồ ăn vặt như bao cô bạn
cùng tuổi khác. Vòng xoáy công việc, bộn bề lo toan của cuộc sống thường nhật cứ
cuốn thầy đi lạc trong miền không gian áp lực. Ngày ngày tới tiết thầy vẫn lên
giảng đường đều đặn, tối về rảnh rỗi lướt face đọc đôi dòng tin tức, đôi khi trầm
lắng, suy nghiệm về cuộc đời với khói thuốc, ngắm cơn mưa bụi lướt qua hàng hiên,
nhâm nhi li cà phê đắng để muôn trùng xúc cảm, những phiền lo, toan tính cứ lặng
lẽ như mây bay trôi về phía cũ… Tất cả cứ vẫn sẽ bình yên, sẽ diễn ra theo quy
luật như thế nếu như không có sự chen ngang của lần gặp gỡ định mệnh ấy…
Chẳng hiểu văn chương
có sức hút chi, chứa đựng ma lực gì ghê gớm mà đủ sức khiến tôi nằng nặc đòi
thi vào chuyên Văn cho kì được. Tình yêu văn chương hơn tất thảy mọi thứ trên cõi
đời đã đẩy quyết tâm xa nhà lên phố học trọ để sống tới cùng với đam mê dâng
cao đỉnh điểm. Thế mới nói, đôi lúc đam mê, nhiệt huyết cũng khiến con người ta
dần trở nên mù quáng, lao đầu học văn, hi vọng quá nhiều vào những kì thi lớn để
rồi năm 11, tôi bị quẳng ra khỏi cuộc chơi và nhận về cú sốc tinh thần quá lớn.
Luận sai vấn đề là điều tối kị trong văn chương, ấy vậy mà tôi lại sa lầy một cách
ngu ngốc. Tương lai như khép lại và tôi có thể mường tượng cảnh đứng chót bảng đầy
vẻ vang. Thế mà, tôi lại lọt vào đội tuyển dự bị với số điểm bất ngờ 15/20 cho
sự sai lầm không đáng có ở câu 8 điểm. Tuổi 17 ngây thơ và tôi nghĩ đó là may mắn,
là có quý nhân phù trợ.
Trong vài lần đi học ké lớp bồi dưỡng của
đội tuyển chính thức, tôi có gặp thầy nhưng ấn tượng không nhiều. Tình cảm
trong tôi bấy giờ cũng chỉ đơn thuần là đôi chút ngưỡng mộ về bài giảng triết lý,
kiến thức uyên thâm nhưng có gì lạ lẫm đâu chứ bởi thầy là giảng viên đại học.
Mà đã là giảng viên tài năng là điều không phải bàn. Tuổi 17, cuộc chạm mặt của
tôi và thầy diễn ra thật chóng vánh, tôi có nộp một vài bài viết mong thầy góp ý…
tất cả chỉ dừng tại đó, không có chút gì đặc sắc.
Năm 12, không quá bất ngờ khi tôi đậu nhất
tỉnh, nhận kết quả trong niềm vui vừa đủ và coi đó như điều hiển nhiên cho những
nỗ lực đã bỏ ra.
Cho đến một ngày...
Cô dạy chuyên đã kể cho tôi tất cả… Và có
lẽ sợi dây gắn kết giữa thầy và tôi dần nảy sinh từ giờ khắc ấy. Những khúc mắc,
canh cánh trong lòng cuối cùng cũng được giải tỏa đôi phần. Thì ra mọi chuyện là
như thế…
Con số 15/20 và ngay cả lần đứng đầu bảng
này chẳng phải may mắn nào ra, tất cả như được lập trình sẵn dưới sự điều hành
của duyên số. Theo lời cô kể, thầy khá ấn tượng về giọng văn của tôi từ hồi 11
và thầy cũng đã cố vớt vát bài viết chệch nhịp ấy nhưng rồi cũng đành ngậm ngùi
bất lực. Điều đáng bàn là sau hẳn một năm, những ấn tượng về tôi trong thầy vẫn
chưa hề nhạt phai. Trong vô vàn bài thi, vô vàn nét chữ thầy vẫn nhận ra tôi và
bảo vệ bằng được quan điểm rằng: “Cách hành văn, lối tư duy này chắc chắn sẽ được
đánh giá cao và mang lại vinh dự cho tỉnh nhà”.
Đáng nói hơn, ngày bồi dưỡng đầu tiên,
thầy đã nhận ra tôi ngay cả khi một năm đã trôi qua ngay cả khi những lần tôi -
thầy chạm mặt trong kí ức chỉ vẻn vẹn trên đầu ngón tay. Tôi nhận được sự quan
tâm của thầy nhiều hơn các bạn khác trong lớp đôi chút, dẫu thầy không nói nhưng
ai cũng có thể cảm nhận được thứ tình cảm ấy. Đơn giản là ánh mắt đảo khắp lớp
kiếm tìm tôi mỗi lần bước vào, nét trìu mến trong bài giảng hướng về góc ngồi
quen thuộc, đôi lúc ghé qua thầy tiện tay gõ vài nhịp xuống bàn, lặng đứng nhìn
tôi viết… Đặc biệt hơn một chút, những lúc giáp mặt ở canteen, thầy bước tới
xoa đầu tôi và cười: “Nhỏ quá!”. Thật sự, nói ra chẳng hãnh diện gì cho cam với
cái dáng vẻ hạt mít cùng gương mặt sặc mùi con nít này, tôi dường như bị lạc giữa
thời đại, lọt thỏm giữa những dáng hình cao lớn. Cũng có thể vì vẻ ngoài mỏng
manh, nhỏ nhắn ấy mà tôi nhận được sự quan tâm nhiều hơn bạn bè đôi lứa chăng?
Buổi ra chơi hôm ấy, thầy có mua đồ ăn cho nhưng tôi khẽ khàng từ chối. Người
ta thường nói, thầy trò muốn thân thì không nên câu nệ, khách sáo làm chi, đồng
nghĩa với trong những lần gặp mặt cứ vui vẻ nhận tấm chân tình của đối phương, đơn
giản như những lời mời uống nước, dùng bữa, cà phê...vv... như một lẽ hiển nhiên.
Quan điểm của tôi không như vậy. Mặc dù muốn, rất muốn thân với thầy, muốn nói
lời cảm ơn chân thành nhất nhưng rồi sự ngại ngùng, e thẹn vốn có đã ngăn cản điều
đó.
Tôi lặng ngắm thầy từ xa. Dáng thầy nhìn
ngồ ngộ, có chút gì đó dễ thương của mèo máy Doremon, khuôn mặt toát lên vẻ nhân
hậu, những vết chân chim đã hiện lên rõ rệt. Gần thầy, tôi cảm nhận được sự yêu
nghề, nhiệt huyết, đam mê. Đó không phải chút bồng bột say đắm chợt đến chợt đi
của tuổi trẻ mà triết lí, trải đời, sâu sắc lắm, có lẽ nó thấm đượm mùi vị của đời…
Một dạo, sau khi ra hiệu cho lớp nghỉ giải
lao, thầy trìu mến hỏi: “Đi uống nước thôi nào?”, chẳng ai dám trả lời vì biết đó
là lời mời xã giao. “Đi thôi Minh Nguyệt! Thầy mời rồi đấy nhé, không nói lại lần
hai đâu” thầy đã gọi tôi như thế. Thật tuyệt vời và tôi đã lon ton chạy theo dáng
thầy. Tuổi trẻ năng động hoạt bát và tuổi xế chiều đĩnh đạc, điềm đạm song hành
bên nhau. Đôi lúc chệch nhịp, cái dáng chim chích ham chơi ù té chạy về hướng bạn
bè trên sân bóng. Thầy dừng bước lặng lẽ đứng nhìn tôi, màu tóc hoa tiêu khẽ
bay trong chiều gió cuốn gợi lên dáng vẻ của người cha già thân thuộc, trong tôi
tự lúc nào đã xem thầy như một kí ức chẳng thể nào phai của tuổi thanh xuân…
Nhịp sống vẫn cứ xoay vòng, vạn vận vẫn đều
đặn theo quỹ đạo, những buổi học sau đó, tôi và thầy có trao đổi ngoài lề về cuộc
sống, đam mê và cả tương lai. Thầy hỏi tôi sẽ theo cái gì? Tôi ấp úng bởi lẽ tôi
dã dành hết tâm sức vào cuộc thi HSG quốc gia này, tôi khao khát cảm giác an yên
nắm trong tay quyền đặc cách. Thầy khuyên tôi hãy tiếp tục theo văn đi, rồi học
cao học lên bởi “Minh Nguyệt sinh ra là để dành cho văn, để làm văn, làm báo,
không phải dành cho lĩnh vực khác”, “Theo ngành báo đi em, nghề đó rất hay và rất phù hợp với
em nữa. Đừng nghe đồn đại mà nói ngành báo khổ, thật ra nó không nghèo như ta vẫn
nghĩ đâu! Phong phú lắm mà lại được phát huy tài năng và cá tính vốn có của em
nữa đó!”
Ngày thi cận kề, áp lực, lo lắng bộn bề
giữa được và mất chồng chất, trong cuộc chơi không có bất cứ sự ưu ái nào huống
chi đây lại là kì thi lớn, điều đó là không thể! Tôi lo sợ bản thân sẽ không thể
vượt qua nổi áp lực, không thể sống và cháy hết mình với đam mê, mơ hồ về một tương
lai mất mát, uổng phí sức lực, hi vọng mà không tránh khỏi cú ngã ngựa trắng
tay, đau đớn và ê chề. Thầy lặng lẽ xuất hiện, ai ủi, căn dặn tôi nhiều điều rằng:
“Minh Nguyệt cố lên nhé, thầy tin hi vọng ở em lắm!”, “Mạch văn thì tốt rồi, cần
chú ý trọng tâm, tăng cường chất lý luận và các thao tác nghị luận! Hãy nhớ là
VĂN NGHỊ LUẬN, không phải là VĂN NGHỆ THUẬT!”…
Xúc động và nghẹn ngào, không nén được
cảm xúc trào dâng tôi đã dành riêng lời cảm ơn tới thầy, dù cho đó chỉ là dòng
tâm trạng trên face nhưng tôi nghĩ thầy có thể hiểu những gì tôi đang ấp ủ: “Thầy! Lại một lần nữa, trong phút hoang
mang và tuyệt vọng, vẫn con người ấy đến bên con. Chẳng nhiều nhặn gì, chỉ là
những lời khuyên rất thân thương nhưng với con sao quý giá lắm. Một lần có thể
là tình cờ nhưng ba lần rồi thầy ạ, ba lần đủ để cứu một tình yêu trỗi dậy. Chẳng
biết cái nghiệp này sẽ trôi nổi về đâu nhưng con hạnh phúc và mãn nguyện khi có
những người hiểu thấu lòng mình, biết mình cần gì trong phút lặng lòng... Đã xa
rồi không biết có ngày gặp lại chăng? Duyên thầy trò thoáng qua liệu có đủ sức
trụ lại giữa dòng đời không nữa? Cảm ơn thầy vì đã tin con. Đợi niềm vui của
con một ngày không xa thầy nhé...”
Và
rồi...
Ngày thi cũng đến,
tôi đã viết hết mình, cứ ngỡ mình nắm chắc trong tay giải khuyến khích, thế mà đời
nào như mơ, những điều thầy lo ngại đã xảy ra. Tôi nhận về cú sốc tinh thần không
thể vực dậy, suy sụp lắm chứ cũng đôi lúc trong tâm trí xoẹt ngang ý nghĩ quẩn
quanh, muốn nhắm mắt để trôi hồn về nơi xa xôi chưa định hình để mà lẩn tránh
cho trọn nỗi đau này. Chẳng biết đối diện với thực tế ra sao nữa khi mà tôi đã
làm những người tôi thương, làm thầy phải buồn lòng… Cứ ngỡ thầy sẽ thất vọng và
không quan tâm tới mình nữa. Nhưng không, càng trong lúc khó khăn, tôi nhận được
sự yêu thương nhiều hơn bao giờ hết. Văn chương không thể nói trước điều gì, thầy
vẫn luôn công nhận năng lực của tôi và trân trọng đam mê, nhiệt huyết tuổi trẻ.
Thật cảm ơn vì điều đó!
Sau đó, mối quan hệ của thầy trò vẫn tốt,
ít nhiều vẫn khá thân thiết cho đến hiện tại. Thỉnh thoảng những lời hỏi thăm, đôi
dòng chia sẻ vẫn diễn ra tuy không đều đặn như trước. Dẫu vậy, với tôi thế là đủ
để lưu giữ một miền không gian của nỗi nhớ…
Không biết sau này
sẽ ra sao khi mà vòng quay tương lai hé mở cho tôi cánh cửa mới tiến về phương
xa, tôi sẽ rời xa thành phố chật hẹp này thẳng tiến tới miền đất mới, sẽ gặp được
nhiều con người mới, xây dựng thêm những mối quan hệ mới, có chăng thời gian để
hoài niệm dĩ vãng?… Còn thầy đã đi quá dốc bên kia của cuộc đời, không biết liệu
kí ức, hình ảnh về cô trò nhỏ này trong thầy có còn được lưu giữ trọn vẹn theo
chiều năm tháng? Thời gian sao nỡ vô tình, mà quy luật sinh tồn khắc nghiệt lắm,
sinh - li - tử - biệt chỉ đếm trong gang tấc. Mới đó, mới đây thôi cuộc gặp vừa
tàn mà xa nhau muôn trùng khơi, ngàn thu không bao giờ hội ngộ. Đời là vậy đó,
chẳng thể biết sẽ trụ lại trong bao lâu hay sẽ sớm trở về với cát bụi? Những ngày
còn sống, còn thấy ánh mặt trời, được hít thở trong cái bầu không khí bụi bặm đượm
mùi đời này cũng đã là một hạnh phúc! Liệu thầy trò tôi có còn nhớ về nhau hay
5 năm, 10 năm, thậm chí chỉ 2, 3 năm sau gặp lại giữa dòng đời chẳng hề nhận ra
nhau hoặc may mắn cũng chỉ là đôi phút ngờ ngợ “dáng hình ấy, nụ cười, khuôn mặt
ấy sao quen quá!” rồi chợt lãng quên ngay… Không! Xin đừng bao giờ như thế!
Khao khát tháng năm quay ngược trở lại để tôi thêm một lần sống trong miền nhớ,
miền thương thuở nào... Năm tháng ơi xin đừng trôi xa mãi thế! Đừng vô tâm bào
mòn những kí ức trinh nguyên và vô tình điểm thêm màu tóc trắng. Đừng để tôi đổi
thay giữa dòng đời, hãy để dáng hình thầy lưu mãi trong tim!
Cuộc đời là thế! Duyên phận là thế! Có
những người chỉ gặp một lần nhưng cả đời nhớ mãi. Có người gặp cả ngàn lần, ngày
ngày đối mặt mà chẳng thể tìm ra một lần để mà nhớ, mà thương! Những người đã, đang
và sẽ xuất hiện trong đời ta, có lẽ đều mang một ý nghĩa nhất định, vấn đề cốt
lõi là ta có chịu bỏ chút thời gian để lắng đọng, để hiểu cơ duyên nào cho ta hội
ngộ không.
Khởi duyên tại trời, giữ duyên tại người
là như thế! Lo lắng thay vô tâm là tác nhân bào mòn muôn nỗi nhớ! Nhớ nhé con
người hai chữ vô tâm!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
NHẬN XÉT MỚI