Dù gối mỏi chân chồn, dú sức đã gần về cội, nhưng may mắn
đi qua cuộc chiến; còn
sống thêm ngày nào thì sẵn lòng hiến dâng chút sức cùng lực kiệt cho những anh em
không được hưởng niềm vui Nam Bắc một nhà, đang còn nằm lẻ loi, chưa có tên tuổi
nơi mộ phần.
Thương binh ¾, Đại tá Trần Quốc Huy, đang
nghỉ hưu tại số nhà 340, đường Phan Bội Châu,
thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, là người luôn toàn tâm toàn ý tri ân đồng đội trong
việc tìm hài cốt, trả lại danh tính cho Liệt sỹ, với tâm ý của những “hạt
gạo trên sàng”, nên ông được nhiều người yêu mến, mệnh danh là: “Kho tư liệu sống, từ điển
thông tin, triệu phú thông tin Liệt sỹ”… Ngay cả Chương trình “Trở về từ ký ức” của Đài Truyền hình Việt Nam cũng đã gửi ảnh và thông tin đến để
nhờ ông xác minh danh tính Liệt sỹ, thì đủ thấy uy tín của ông tới mức nào!
Vốn tính cẩn thận, mang nặng ý thức tâm
linh nên chưa khi nào ông Huy cho phép mình
đưa ra những kết luận hời hợt vô căn cứ, mà đều dựa vào nhân chứng, chứng lý và có đối chiếu,
xác minh. Nhiều người mãi ghi nhớ chuyện thân nhân của hai Liệt sỹ Y T’Lam Byă
và Y Hiên Niê đã nhiều lần gùi theo cơm đùm, cơm nắm cùng hai tấm bằng “Tổ quốc ghi công” tìm đến Tỉnh Đội; sở Lao động
Thương
binh
& Xã hội; Ban quản lý nghĩa trang Liệt sỹ tỉnh Đắk Lắk, mong được chỉ dẫn
phần mộ của con em mình. Xem ra việc này sánh ngang chuyện mò kim đáy bể.
Ông Huy thấy lòng mình rưng rức nỗi xót xa
trước đề nghị của hai gia đình đồng bào dân tộc bản địa này và tự nguyện
xắn tay vào cuộc “Phải tìm cho được thông tin chỉ đường mách lối”. Kết quả sưu
tra tàng thư ở hai ban Quân lực và Chính sách thuộc Tỉnh Đội
Đắk Lắk cho thấy: “Hai liệt sỹ Y T’Lam
Byă và Y Hiên Niê cùng hy sinh trong một trận phục kích chống càn, thuộc địa
bàn giáp ranh giữa H1 và H8 (nay là hai huyện M’Drắk và Ea Kar).
Việc đầu tiên ông tìm gặp cho được Thượng uý Nguyễn Văn Đợi,
nguyên Huyện Đội phó H1.
- Huy phải không? Đúng mày rồi! Hai mươi mấy năm “sếp mải
lo việc nước”, nay cơn gió
lành nào đưa rồng đến nhà tôm vậy?
- Anh giận tới mức nào thì tôi cũng phải chịu.
Còn bữa nay không phải nhờ gió mà do nước
dẫn tôi tới đấy!
- Nước? Nước mưa hay nước mắt đây?
- Là nước mắt đấy anh ạ!
- Sao? Lại có đứa nào “quy tiên” nữa hả? Mà sao mày tìm
được đến cái xó này!
- Dù anh có chui dưới chín tầng địa đạo hay
trên chín tầng xanh thì tôi cũng moi ra được, dân trinh sát mà.
Nghe bạn trình bày vắn tắt sự việc, tuy
đang tất bật với công việc của một lão nông, nhưng cựu chiến binh (CCB) Đợi vui
vẻ bỏ việc ngang xương:
- Gì thì gì,chiều nay phải nhậu cái đã, đêm
mày ngủ lại đây!
Huy biện lý:
- Tôi đang bận bù đầu, xin anh thư thả đến khi xong việc
đã!
- Chỉ cần nhậu “tẹc ga”, ôm nhau ngủ tới sáng là mọi việc
đâu vào đấy liền!
- Thôi đi cha nội! Chuyện nghiêm túc mà cứ dỡn.
- Sao dỡn? Có cả thằng Huỳnh Hoan ở Ea Quang, thằng Văn
Vi Tiến ở Ea Sol, thằng Lê Văn Tín ở Ea Bút nữa, ba thằng đó mà tới được đây
thì cũng phải tối mịt.
- Trời ơi! Lại còn gặp “năm trăm anh em” nữa
thì tới khi nào tao mới dứt ra để lo công chuyện được.
- Cái rẹc! Một cái rẹc, mày hiểu chưa! Chỉ
huy trận phục kích ấy chính là thằng tao đây
này! Thằng Tiến là tổ trưởng ém quân bên bờ Đông và nó cùng thằng Hoan chôn cất
Y T’lam Byă đấy! Còn thằng Tín là tổ trưởng với bốn tay súng trong đó có Y Hiên
Niê ém quân mé bờ Tây con suối cạnh buôn Cam Rưng chứ còn ai khác. Bốn năm
trước, chúng tao ghé thăm thì bà con cho biết là: “Hai ngôi mộ đã được đưa về nghĩa
trang rồi mày ơi!”.
Huy xiết chặt tay từng người, mang biên bản
và sơ đồ trận chiến có chữ ký của “năm trăm anh em” đến gặp Đại uý Nguyễn
Xuân Mão, Đội trưởng Đội quy tập hài cốt liệt sỹ (khi này chưa có đơn vị chuyên
trách K51).
Anh Mão cho biết:
- Khi triển khai tìm kiếm ở địa bàn buôn
Cam Rưng, chúng tôi tìm thấy và bốc cất được bộ hài cốt ở bờ phía Đông
con suối thì phải dừng lại vì mưa to, nước suối lớn. Anh em đưa hài cốt về bàn giao cho Ban quản lý nghĩa trang Liệt sỹ tỉnh
và tạm nghỉ. Mười ngay sau mới “tập kích” qua suối để tiếp tục làm
nhiệm vụ.
Căn cứ biên bản bàn giao và sơ đồ mộ chí tại nghĩa trang
cùng biên bản làm việc có chứng
nhận của các nhân chứng nên bia mộ Liệt sỹ Y T’Lam Byă (hy sinh bên bờ Đông)
và Y Hiên Niê (hy sinh bên bờ Tây con suối) đã được xác lập đầy đủ thông tin.
Trường hợp khác nữa là thân nhân Liệt sỹ
Nguyễn Quang Vinh – Phó chủ nhiệm Hậu cần
Tỉnh Đội, đến nhờ chú Huy tìm hài cốt “nhạc phụ” hy sinh tại H4 (nay là huyện Krông Năng).
Tìm kiếm trong “kho” của mình, ông Huy hiểu rằng: Thương binh đã được đưa về xưởng Quân giới của Tỉnh Đội để cứu chữa. Vậy là
ông đã tìm gặp ông Hoan (Xưởng trưởng), ông Cần – Kỹ thuật và ông Bốn –
Quân y. Các CCB này đều xác định: “Anh Vinh bị
thương rất nặng khi vượt đường 21 (nay là quốc lộ 26). Anh ấy hy sinh lúc đang
cấp cứu, chúng tôi đã chôn cất anh ấy rất chu
đáo ngay ở mỏm đất nhô ra lòng suối Ea Dah, gần xưởng!”
Sẵn kinh nghiệm nghề rèn gia truyền tại quê Nam Trực, Nam
Định, ông Huy xác định: “Dấu tích của xưởng Quân giới chính là rỉ sắt và sắt vụn”.
Và chỉ cần có vậy, ông liền thông báo: “Đã xác định được toạ độ nơi bố cháu nằm”
với chàng rể hiếu thảo của người đồng đội.
Theo phương án của ông Huy, Huyện Đội Krông
Năng chỉ đạo cho dân quân xã Ea Dah truy tìm rỉ sắt. Thực tế thì những rỉ sắt – di
vật của xưởng quân giới đã phát lộ từ rất sớm tại một rẫy cà phê, người chủ rẫy
đã từng khổ sở với cái thứ cứt sắt chết tiệt có thể tồn lưu hàng trăm năm kia,
chính nó cùng với các mẩu sắt vụn đầu thừa đuôi thẹo
đã làm cho người nhà và người làm công cho ông bao phen khốn đốn. Nay nghe nói:
“Ven suối Ea Dah, nơi nào có nhiều rỉ sắt, gần đấy có hài cốt liệt sỹ”, thì hiểu
vai trò lịch sử của nó và lập tức báo tin. Thế là hài cốt Liệt sỹ Nguyễn Quang
Vinh được tìm thấy khá mau lẹ.
Đầu năm 2001, với cương vị Tham mưu phó Tỉnh Đội Đắk Lắk,
Trần Quốc Huy đã cùng với Bí thư huyện uỷ, Chủ
tịch UBND huyện M’Drak, TrưởngCông an huyện K’rông
Pak, cùng hai CCB từ Phú Yên lên (trừ ông Huy, số còn lại đều là bạn cùng chiến hào), đến H1
tìm hài cốt hai Liệt sỹ Lê Anh Phương và Huỳnh Thị Lài. Nhờ công tác dân vận tốt mà các nhân chứng là người địa phương đã chỉ
giúp hố chôn chung (do lính Nguỵ vùi lấp khi xưa). Chẳng những thế, người
dân còn mang hương, hoa, lễ vật, cuốc xẻng cùng các CCB lập bàn thờ và góp công
đào bới.
Khi hai bộ hài cốt được phát lộ thì một trở ngại lớn thử
thách trí tuệ của mọi người: “Làm
sao phân tách được xương của từng người đây?” Trong làn khói hương nghi ngút,
các đồng đội đều hình dung, cảm nhận được hình hài của hai liệt sỹ đang hiển hiển mà lẩn
khuất đột nhiên ông Huy hỏi:
- Có ai còn nhớ được diện mạo của hai người
không nhỉ?
- Nhớ chứ!
Các đồng đội đều lên tiếng. Anh Phương có khuôn mặt chữ
điền, cao to lực lưỡng mà rất
hay cười, còn cô Lài thì thấp bé, thường bẽn lẽn và hay hát một mình.
Lời nói vừa dứt, đột nhiên bát hương bốc cháy, ngọn lửa rần
rật làm cho tâm trạng đang
bần thần của mọi người trở nên rờn rợn. Sau giây lát bóp trán trầm ngâm, ông
Huy đĩnh đạc lên tiếng:
- Theo tôi, chúng ta phân tất cả các loại
xương từ xương sọ, xương chi, xương sườn v.v…
làm hai bộ nhỏ riêng, lớn riêng, tuy nhiên chỉ có một chiếc xương chậu có hai hốc
ở hai bên thì thuộc về bộ nhỏ, đấy là xương chậu của phụ nữ và chính là hài cốt
chị Lài, bộ kia là anh Phương.
- Tạ ơn Trời Phật! Đúng là một chứng lý
khoa học!
Mọi người đều ồ lên mừng rỡ sau lời nhận
xét của ai đó.
Người cựu chiến binh, thương binh - Đại tá
Trần Quốc Huy hết lòng vì đồng đội; một tấm gương điển hình của người Đảng
viên - thương bình trong Cuộc vận động học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,
phong cách Hồ Chí Minh. Đó cũng chính là nét đẹp của
“Anh bộ đội Cụ Hồ”.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
NHẬN XÉT MỚI