CHƯ YANG SIN SỐ 272 - tác giả NGUYỄN THANH TUẤN

NGUYÊN NHÂN VÀ GIÁ TRỊ LỊCH SỬ

CỦA ĐẠI THẮNG MÙA XUÂN 1975

Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của Việt Nam thắng lợi là một chiến công vĩ đại trong lịch sử đấu tranh của nhân dân tiến bộ thế giới, thế kỷ XX. Đối với dân tộc ta, đây thực sự là bản anh hùng ca hoành tráng nhất trong lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm thời đại Hồ Chí Minh. Đại thắng mùa xuân năm 1975 đánh dấu sự thắng lợi hoàn toàn và vẻ vang của cuộc kháng chiến chống Mỹ nói riêng và cuộc kháng chiến chống ngoại xâm nói chung, đưa lịch sử dân tộc bước sang một trang hoàn toàn mới với nhiều nguyên nhân và những giá trị vĩnh hằng. Thời gian càng dài thì những giá trị ấy càng trường tồn vĩnh cửu. Đúng như báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc, lần thứ IV (tháng 12.1976) của Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định: “Năm tháng sẽ trôi qua nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế to lớn và có tính thời đại sâu sắc”. Trải qua 40 năm sau ngày đại thắng mùa xuân 30 tháng 4 năm 1975, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta càng nhận thức rõ hơn rằng: Nguyên nhân thắng lợi và giá trị lịch sử của nó mãi mãi là bài học quan trọng, bổ ích, đầy tính thời sự đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước hiện nay.

1. Nguyên nhân làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975

Xác định đúng con đường tiến lên của cách mạng Việt Nam lúc này là phải lấy bạo lực cách mạng để chống lại bạo lực phản cách mạng. Đây là chiến lược mang tính quyết định, là cách duy nhất và cuối cùng đưa cuộc kháng chiến đến đến thắng lợi, vì chỉ có bạo lực mới có thể chống lại và tiêu diệt được bạo lực mà thôi. Hoàn cảnh trong nước và quốc tế, nhất là vào những năm 70 của thế kỷ XX có nhiều diễn biến vô cùng phức tạp, nhưng dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng Cộng sản Việt Nam, chúng ta đã nhạy bén phát hiện ra thời cơ chiến lược để giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước đang tới gần, phải khẩn trương chuẩn bị mọi mặt... Khi thời cơ đã chín muồi, tương quan lực lượng trong nước, bối cảnh quốc tế có lợi cho ta thì phải nhanh chóng hạ quyết tâm chiến lược kịp thời, chính xác và nhanh gọn để giải phóng được miền Nam ngay trong năm 1975 hoặc 1976. 

Có lẽ, dân tộc ta sẽ không giành được thắng lợi hoàn toàn vào ngày 30 tháng 4 năm 1975 nếu không có sự tích cực chuẩn bị chu đáo về thế và lực ở cả hai miền Nam - Bắc ngay từ những ngày đầu tiên của năm 1973; trên cơ sở đó khôn khéo đưa ra các đòn đấu tranh ngoại giao để một mặt khẳng định vị thế, sức mạnh và quyết tâm của Việt Nam; một mặt tranh thủ dư luận thế giới, nhất là nhân dân tiến bộ, mặt khác đánh lạc sự chú ý của quân thù sang một hướng khác, tranh thủ thiện cảm của các lực lượng còn chưa lộ rõ thái độ ủng hộ bên nào để nhanh chóng củng cố và phát triển cho mình một lực lượng lớn mạnh nhất có thể, ra sức kéo thế trận về phía có lợi cho ta… Hội nghị lần thứ 21, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (tháng 07/1973) đã xác định: “Nhiệm vụ cơ bản của cách mạng miền Nam trong giai đoạn mới là hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân. Nhiệm vụ trước mắt của cách mạng miền Nam là: Đoàn kết toàn dân, đấu tranh trên cả ba mặt trận chính trị, quân sự và ngoại giao một cách chủ động, linh hoạt, tuỳ theo từng lúc, từng nơi mà kết hợp ba mặt đấu tranh buộc địch phải thi hành nghiêm chỉnh Hiệp định Pari về Việt Nam, đồng thời chuẩn bị khả năng tiến lên phản công để giành thắng lợi hoàn toàn”. Tất cả, giúp cho quân và dân có đủ thế, lực và tự tin bước vào trận quyết chiến chiến lược cuối cùng này.

Với trí tuệ sáng ngời và sự tiên đoán thần kỳ trong chiến lược của những người lãnh đạo, trong đó phải kể đến Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Đảng ta đã chỉ đạo sâu sát, cụ thể cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975. Chọn hướng tấn công là Tây Nguyên, mở đầu bằng cuộc tiến công táo bạo, bất ngờ giải phóng hoàn toàn Thị xã Buôn Ma Thuột (10.3.1975). Chọn đúng hướng tiến công chiến lược, chỉ đạo cách đánh phù hợp, hiệu quả, nắm bắt nhanh và chính xác mọi diễn biến ở chiến trường, đồng thời, nhạy bén trong việc kiểm soát mọi động thái của địch, liên tục bổ sung chiến lược, phương án và lực lượng kịp thời, phù hợp với tình hình mới, Đảng và các tướng lĩnh của ta luôn chủ động, tích cực tạo ra cũng như nắm bắt, tận dụng thời cơ để đẩy cuộc tổng tiến công diễn ra với một tốc độ chưa từng có, khiến cho địch rơi vào thế bị động và bất ngờ đến mức không kịp trở tay. Vì thế giảm thiểu được thương vong cho bộ đội và nhân dân ta.

Với những nguyên nhân kể trên cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975 đã giành được thắng lợi vang dội với thời gian ngắn nhất, thiệt hại thấp nhất, hoàn thành xuất sắc kế hoạch của Bộ Chính trị, kết thúc một cách vẻ vang cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước dài ngày nhất, ác liệt nhất, phức tạp nhất (từ tháng 05.1954 đến 30.4.1975) và giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

2. Giá trị lịch sử vĩnh hằng của đại thắng mùa xuân năm 1975

Sau gần một thế kỷ chịu sự đàn áp, bóc lột của nhiều đế quốc tàn bạo, Việt Nam đã trở thành một quốc gia độc lập và toàn vẹn lãnh thổ, nhân dân nô lệ, lầm than trở nên độc lập, tự do và đầy tự hào về truyền thống dân tộc. Từ nay, nhân dân ta vĩnh viễn thoát khỏi ách nô dịch của các nước đế quốc, tình trạng đất nước bị chia cắt, miền Nam được hoàn toàn giải phóng – thống nhất đất nước, hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trên cả nước, bảo vệ những thành quả bước đầu của cách mạng Xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, đưa cả nước bước vào kỷ nguyên mới: Kỷ nguyên độc lập, tự do, thống nhất và chủ nghĩa xã hội. Từ đây, Việt Nam chính thức đứng vào hàng ngũ các quốc gia, dân tộc tiên phong trên thế giới. Chiến thắng này là chiến thắng của nội lực bền bỉ, kiên cường một cách phi thường của cả dân tộc, của truyền thống văn hóa Việt.

Cuộc kháng chiến chống Mỹ ác liệt cũng là nơi để Đảng, nhân dân và quân đội ta tôi luyện tài năng, phẩm chất và trí tuệ của mình. Thông qua đó, càng nhận thức sâu sắc hơn về vai trò, vị trí và sức mạnh của Việt Nam trên trường quốc tế, nhất là Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh với đường lối độc lập, tự chủ, sáng tạo, linh hoạt. Cuộc tổng tiến công oanh liệt với ngày đại thắng 30 tháng 04 năm 1975 là một trong những mốc son chói lọi nhất trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, là đỉnh cao của khí phách và trí tuệ Việt Nam. Từ nay, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế đã được nâng lên một tầm cao mới.

Đại thắng mùa xuân năm 1975 không chỉ có giá trị lịch sử vĩnh hằng đối với dân tộc Việt Nam mà còn có ý nghĩa quốc tế vô cùng to lớn. Trong Bản tuyên bố chung Việt Nam – Liên Xô khẳng định: “Đảng Cộng sản và nhân dân Liên Xô nhiệt liệt hoan nghênh thắng lợi lịch sử của nhân dân Việt Nam đã hoàn toàn giải phóng miền Nam ra khỏi ách đế quốc và tay sai của chúng, mở ra một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên xây dựng nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất và xã hội chủ nghĩa, một thắng lợi đã giành được nhờ tinh thần anh dũng quên mình và anh hùng bất khuất của nhân dân Việt Nam, nhờ Đảng Lao động Việt Nam quang vinh – đội tiên phong chiến đấu của nhân dân Việt Nam, đã lãnh đạo tài tình cuộc đấu tranh của quần chúng nhân dân”. Thắng lợi này đã thức tỉnh và cổ vũ mạnh mẽ cho tất cả các dân tộc và nhân dân đang bị áp bức trên khắp thế giới đứng lên đấu tranh giành lại quyền con người cho chính mình. Đây còn là tấm gương sáng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc cho họ noi theo. Những bài học kinh nghiệm quý báu, những giá trị tinh thần thời đại đem lại cho nhân dân thế giới niềm tin vào thắng lợi của cuộc đấu tranh tự giải phóng khỏi ách áp bức của chủ nghĩa đế quốc.

Trung ương Đảng Cộng sản La Reonion (một hòn đảo nằm trong Ấn Độ dương) nhận định về giá trị lịch sử đối với thế giới của sự kiện này như sau: “Nhờ thắng lợi này của nhân dân Việt Nam, từ nay một kỷ nguyên mới đã mở ra cho phong trào của các lực lượng giải phóng dân tộc toàn thế giới, mở ra triển vọng giành nhiều thắng lợi mới cho tự do, độc lập dân tộc, tiến bộ xã hội, hòa bình và chủ nghĩa xã hội”. Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng nêu rõ: “Thắng lợi của nhân dân Việt Nam không những viết nên một trang sử rực rỡ trong lịch sử giải phóng dân tộc mình, mà còn là một bằng chứng nữa về nước yếu có thể đánh thắng nước mạnh, nước nhỏ có thể đánh thắng nước lớn và đã đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng chống đế quốc của tất cả các dân tộc bị áp bức và nhân dân bị áp bức”. Thắng lợi của nhân dân Việt Nam còn góp phần bảo đảm hòa bình chung trên toàn thế giới. Với thất bại ở Việt Nam, đế quốc Mỹ phải lùi một bước về mặt chiến lược, phải thay đổi hoàn toàn phương thức chiến tranh và dần từ bỏ tham vọng bá chủ thế giới.

Cuộc kháng chiến chống Mỹ vĩ đại của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam giành được thắng lợi cuối cùng bằng đại thắng mùa xuân năm 1975 còn nhờ sự bền bỉ, kiên cường, anh dũng, sáng tạo với sức chịu đựng, hi sinh, gian khổ phi thường của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Phải trải qua nhiều giai đoạn cam go, ác liệt và phức tạp để chống lại một kẻ thù lớn mạnh với nhiều vũ khí tối tân càng chứng minh cho chân lý: “Trong thời đại ngày nay, một dân tộc đất không rộng lắm, người không đông lắm, kinh tế kém phát triển, song đoàn kết chặt chẽ và đấu tranh kiên cường, mưu trí dưới sự lãnh đạo của một Đảng Mác-Lênin có đường lối và phương pháp cách mạng đúng đắn, sáng tạo, nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại, thì hoàn toàn có thể đánh bại mọi thế lực xâm lược, dù đó là những đế quốc đầu sỏ”.

Đất nước được tạo dựng, bảo vệ và phát triển bằng xương máu và nước mắt của biết bao thế hệ người Việt. Được sống trong hòa bình, độc lập, tự do, chúng ta càng không được phép quên những tháng năm ác liệt ấy. Nhìn nhận những nguyên nhân và giá trị lịch sử của đại thắng mùa xuân năm 1975 là một việc làm cần thiết để chúng ta tự nhìn nhận về vai trò, trách nhiệm của mình đối với đất nước trong tình hình hiện nay.