GIỚI THIỆU TẠP CHÍ CHƯ YANG SIN SỐ: 301 - THÁNG 9 NĂM 2017 tác giả TIẾN THẢO

  

TIẾNG CHIM VANG ĐỘNG LÒNG TÔI

Tản mạn

Từ thuở ấu thơ cho đến thời hoa niên, tôi gắn bó với ngôi nhà của cha mẹ mình. Đó là một ngôi nhà nhỏ nằm giữa khu vườn rộng, có khe nước và lũy tre phía sau. Trong vườn cây trái bốn mùa hương sắc, dịu ngọt, êm đềm và nơi này đã như một dòng suối mát chảy suốt tâm thức của đời tôi.

 Biết bao lần, tôi ngồi lặng im dưới mái hiên nhà để được nhìn ngắm những khóm hoa hồng, những luống cúc tần, những đóa tường vi, những chùm thiên lý nở cùng nắng sớm đầy quyến rũ. Hay những chiều nắng xế bắt gặp một cánh phù dung đổi màu trước khi héo tàn giữa đêm như thầm nói sự ngắn ngủi của một vẻ đẹp, sớm nở tối tàn, mong manh, hư ảo, bừng dậy phút chốc rồi chìm sâu vào sự quên lãng...

Nhiều lúc tôi ngồi lắng nghe âm thanh của khu vườn - những âm thanh tưởng chừng quá quen thuộc nhưng mỗi lần nó vang lên lại truyền dẫn một nỗi xao động khác thường. Đó là tiếng gà gáy giữa trưa, tiếng ve kêu ngày hạ, tiếng rít của hàng tre ngày trở gió, tiếng phe phẩy của tàu chuối giữa đêm dài thao thức, thanh vắng. Nhưng có lẽ trong mớ âm thanh ma mị ấy, tiếng chim vườn cũ, tiếng chim của làng quê yêu dấu hay tiếng chim trên những nẻo đường đi qua giữa dặm dài đất nước đã vang động lòng tôi mãi không thôi!

Làm sao quên được vào những ngày xuân ấm áp, giữa đám lá tơ non thấm đẫm hương bưởi, hương chanh, đôi chim sâu chuyền cành với tiếng hót như những nốt nhạc thánh thót thả xuống cỏ cây hoa lá. Hay sau những cơn mưa rào, dưới bầu trời quang đãng, bầy chào mào chao liệng dưới hàng tre, tiếng hót là từng chuỗi âm thanh trong vắt, rộn rã. Trên những tàng cây cổ thụ quanh chùa làng, quanh đình cổ, tiếng cu gáy, tiếng chích chòe, tiếng chèo bẻo... như những ca sĩ góp sức vào bản hợp xướng của thiên nhiên cẩm tú.

Đất nước Việt Nam trải  từ Bắc chí Nam, núi non hùng vĩ, biển rộng sông dài, đồng ruộng cò bay thẳng cánh. Bởi vậy, nơi nào cũng thuận lợi cho chim sinh nở con đàn, cháu đống. Theo thống kê của giới khoa học, nước ta có đến 846 loài chim, tùy theo vùng miền mỗi loài lại có phần khác nhau về màu lông, âm sắc của tiếng hót. Như riêng một loại chào mào đã được chia ra chào mào Tây Bắc, chào mào Hải Vân, chào mào Lâm Viên...

Chim đã được cha ông ta quan tâm từ thời dựng nước. Hình ảnh con chim Lạc khắc trên trống đồng thời Hùng Vương là sự vinh danh về loài chim trong văn hóa của dân tộc. Ta cũng thấy trong sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi, hay về sau trong Ô Châu cận lục do Dương Văn An sưu tập và hiệu đính năm 1553, Đại Nam nhất thống chí viết dưới triều Nguyễn đều có ghi chép về các loài chim. Trang trọng hơn nữa, các loài chim quí cũng đã được vua Minh Mạng cho khắc tỉ mỉ trên Cửu đỉnh cùng với các hình ảnh khác của đất nước.

Khách quan và đớn đau mà nói rằng dường như thời hoàng kim của loài chim đã qua rồi vì hiện nay chẳng còn nơi an toàn cho các loài chim sinh sống và phát triển, hiện nay nhiều loài chim đã tuyệt chủng.

 Tôi từng chứng kiến nhiều chú chim chết rục trong chiếc lồng nhỏ, nhiều chú chim đã bị nhốt mấy năm vẫn không thể quen với đời sống tù tội cứ tìm cách bứt phá để thoát thân một cách tuyệt vọng, còn những con mới bị nhốt thì mặt mũi đầy máu, lông lá xác xơ, bỏ ăn, bỏ uống, tiu nghỉu tội nghiệp.

Người ta kể rằng giống chim Chàng Làng có tiếng hót rất riêng nhưng một khi đã bị nhốt thì không hót nữa và thường tự sát bằng cách dùng vuốt chân bấu vào cổ mình cho máu tung tóe rồi chết thảm. Ôi! Khát vọng tự do tột cùng của loài chim!

Có một bài văn vần học từ thuở bé đến nay vẫn chưa quên, nội dung kể về cuộc đối thoại giữa cậu bé và con chim nhỏ:

- Hỡi! Hỡi chim! Này lồng vàng

Vì mày tau đã sửa sang cho mày

Còn gì xinh đẹp cho tày

Nước trong gạo trắng đủ đầy hai lon

- Thôi! Thôi! Ta đã biết rồi 

Lồng vàng cũng chỉ là nơi ngục tù

Nói đến đây tôi chợt nhớ mấy câu thơ mình viết đã lâu:

Con chim trong lồng nhỏ

Tiếng hót đâu còn hay

Chúng sanh giữa trần thế

Yêu tự do từng giây...

 Chúng ta mong một ngày nào đó con người dừng hẳn việc săn bắt chim, tất cả chim lồng đều được phóng sanh để chim trở về với trời xanh mây trắng, tự do bay lượn, dâng tiếng hót cho đời.