THỬ THÁCH trích CHƯƠNG X truyện dài BÍ MẬT RỪNG THIÊNG của HỒNG CHIẾN (Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc - 2012)

         

            Mặt đất dày đặc vết heo ủi, hiện ra sau những gốc cây, thỉnh thoảng ngọn gió chạy qua vén lá cây để lộ một vài mảng trời xanh cao vời vợi, không một gợn mây. Tiếng các loài chim rủ nhau đi ăn ồn ả làm cả không gian đầy ắp niềm vui. Rừng cây thưa dần, các con voọc quăng mình từ cành cây này sang cành cây khác như bay lượn qua những mảnh trời nhỏ nhoi hiện lên sau những khoảng lá. Thoảng trong không khí như có mùi thơm của hương đồng nội, H’Chi mừng thầm, có lẽ sắp ra khỏi rừng rồi.

          -Phập!

          Tiếng kêu vang lên cùng lúc với chiếc chân trái như có ai đó cầm lấy, giật ngược ra phía sau, đau nhói. Nhìn xuống chân, H’Chi giật mình khi thấy chiếc bẫy sắt có những chiếc răng như răng của cá mập ngoạm trọn gót dày phía dưới mắt cá một tí.

          Tháng trước cùng amí đi hái thuốc, H’Chi gặp hai ba con người dân tộc phía Bắc mang một xâu bẫy loại này đi bắt thú. Ông ta khoe mua tận bên Trung Quốc mang về đánh “dính” lắm. Thấy H’Chi tò mò nhìn, người con trai lấy một cái, hướng dẫn cách mở, đặt bẫy. Chiếc bẫy bình thường giống như hai nửa đường tròn gập lại làm bằng sắt dày, phía ngoài bằng phẳng, phía trong có một  hàm răng nhọn như răng cưa cá mập. Khi gài bẫy phải chặt một cây gỗ to bằng trên một gang tay người lớn dài hai sải, cột đầu xích sắt vào cây còn đầu kia nối vào chiếc bẫy. Sợi xích lằm bằng sắt to như ngón tay người, uốn hình tròn móc vào nhau.

-         Cậu biết vì sao lại phải cột xích vào giữa đoạn cây gỗ mà không cột vào gốc cây không?

          Đứa con trai người thợ săn chắc cùng tuổi với H’Chi ra vẻ đàn anh hất hàm hỏi, rồi không đợi trả lời nói tiếp:

-         Bất kì con gì dính vào bẫy dù đó là heo, nai hay gấu, báo, cọp... đi nữa sẽ ra sức giật. Những chiếc răng nhọn này sẽ cắm sâu vào tận xương chân con thú mắc phải. Nếu cột vào gốc cây bên cạnh, con thú có thể giật đứt chân chạy thoát. Còn với chiếc cây bị đốn nó chỉ còn cách kéo lê trên mặt đất, cây gỗ nặng kéo theo sẽ làm nó mệt, chưa kể nếu vướng vào gốc cây sẽ nặng thêm lên gấp nhiều lần trước khi trượt ra, lăn đi. Khi đến thăm bẫy cứ theo vết cây gỗ bị kéo lê trên mặt đất, chắc chắn sẽ bắt được thú.

          Nó cười tít mắt lại, thao tác thử cách đặt bẫy mồm liến thoắng: Vẹt lá cây trên con đường có dấu chân thú thường đi qua, đặt bẫy xuống, một chân đè nữa kia xuống thành một vòng tròn, mặt có răng nhọn vào trọng, ở giữa vòng tròn có một miếng sắt to gần bằng vòng tròn, giống như chiếc đĩa.

            - Cậu biết cái này làm gì không, bộ phận quan trọng nhất đấy. Con thú dẫm lên chiếc đĩa sắt làm chốt khóa mở ra, hai nửa đường tròn bật ngược lên ngoạm vào chân con vật, vòng sắt nhỏ hình elíp này giữ cho con thú không thể tách hai nửa vòng tròn ra được. Chỉ con người mới biết đẩy nhẹ nó xuống, rút chân ra.

- Này, mình nói thật nhé, đi đánh bẫy như thế này là phạm luật đấy, cô giáo mình dạy thế!

 Nghe H’Chi nói vậy, người bạn mới quen ngồi lặng im một lúc rồi bỏ đi chư chạy, khuất hẳn vào rừng.

          Giờ nhớ lại cách làm của người bạn hướng dẫn hôm trước vô tình gặp, H’Chi đặt gùi xuống, dùng cán dao gạt chốt, hai tay cố hết sức kéo hai nửa vòng tròn, rút bàn chân rớm máu ra ngoài. Nước mắt, mồ hôi chảy thành dòng. Tức quá đi mất, tại sao có kẻ dám vào rừng thiêng đặt bẫy hại người thế này không biết. Đắp thuốc cầm máu xong H’Chi ngồi bệt xuống đất, hai bàn tay xoa xoa phía trên mấy cái lỗ do răng bẫy cắm vào. Đau quá!

Bầy voọc thấy H’Chi mắc bẫy bổng nhiên dừng lại đứng im trên các cành cây cúi đầu nhìn, không con nào dám chạy nhảy nữa. Chắc lũ chúng cũng biết được sự đau đớn H’Chi đang mắc phải. Con voọc được cứu khi đêm tụt khỏi cây; mắt nhìn H’Chi, rón rén bò từng bước một lại gần, giơ bàn tay xoa xoa vào chân đau. H’Chi cảm động, đặt tay lên đầu nó

-         Chị không sao đâu, đau chút xíu sẽ khỏi thôi. Em đi đi, đi kiếm ăn không bị đói đấy!

          Con voọc gương cặp mắt tròn xoe nhìn vị ân nhân của mình, như muốn chia sẻ nỗi đau.

-         Đi kiếm ăn chứ cứ theo chị thế này chết đói cả đàn.

          H’Chi nói với bầy voọc, song chúng vẫn lặng im nhìn, không chịu nhúc nhích. Ngồi một lúc đỡ đau, vết thương không chảy máu nữa, H’Chi đứng dậy tháo dây thép buộc bẫy vào cây ném ra xa. Con voọc đứng cạnh nhìn thấy tay H’Chi cầm bẫy vung lên, nó kêu thét, bỏ chạy lại gốc cây leo tuốt lên ngọn. Mấy con voọc nhìn thấy chiếc bẩy kéo sợi xích bay qua thích quá giơ tay chộp lấy, xúm lại xem; con nào cũng cố rờ, giật, có con còn nghịch ngợm quấn sợi xích quanh cổ. Bỏ mặc bầy voọc đang xúm xít tranh giành nhau xem bẫy, H’Chi lặng lẽ đi tiếp. Giờ đây không cần xác định hướng gió nữa, ông mặt trời đã thức dậy, thỉnh thoảng ban phát những tia ánh sáng yếu ớt xuyên qua lá rừng xuống mặt đất. Cây cối thưa hơn và bỗng như có phép lạ, trước mắt H’Chi bầu trời xanh thăm thẳm, cao lồng lộng hiện ra; ánh vàng êm ả trãi lên đồi cỏ gianh trước mặt. Xa xa ngọn núi Cô Đơn sừng sững đứng soi mình bên dòng sông Krông Năng cạnh buôn Cư Mga. Cảm ơn Yang cho bình minh đến đón, báo hiệu một ngày mới tốt lành đã đến. H’Chi thầm reo lên, muốn giang tay ôm lấy cả bầu trời lồng lộng gió, ôm cả cánh rừng vào lòng trước khi chia tay về nhà. Thế ra hôm qua mình ngủ cũng gần bìa rừng. Giá như đi thêm một đoạn nữa có thể về nhà được rồi, đâu phải qua đêm trong khu rừng kì bí ấy nữa. Mừng quá quên luôn chiếc chân đau H’Chi đi theo con đường mòn nhằm hướng núi Cô Đơn bước tiếp. Một giờ nữa là về đến nhà rôi.

          -Phựt!

          Tiếng kêu như tiếng bật lẫy nỏ, H’Chi chưa hiểu điều gì xảy ra, chân phải bị thắt chặt, giật ngược treo lên trời, cây xà gạc văng ra xa, cả gùi thuốc đổ úp xuống mặt đất. Chiếc yên mặc che chân giờ quay lại che đầu, chiếc gùi tụt khỏi vai, hai tay chạm đất. Thôi chết, mình lại mắc bẫy nữa rồi - H’Chi thầm kêu lên. Loại bẫy này làm bằng sợi dây cây móc rừng, bền lắm. Trước đây mọi người vẫn vào rừng chặt chây móc lấy sợi trong thân nó to bằng sợi chỉ, đen bóng như sợi tóc kết lại với nhau to bằng ngón tay dài độ hai ba sải tay làm dây bẫy. Người đi gài bẫy tìm chỗ nào có nhiều thú hay qua lại, chọn một cây bên đường to bằng cổ chân người lớn, chặt hết cành buộc sợi dây móc vào đầu cây kéo xuống gài bên lối đi. Con thú vô tình đi qua vướng vào bẩy sẽ bị cây bật lên treo một chân lơ lửng trên trời, giống như con cá mắc câu, không thể nào thoát được. Mấy mùa rẫy gần đây cán bộ họp dân, phổ biến chính sách của Nhà nước cấm săn bắt thú rừng. Người trong buôn nghe lời Đảng, đốt bỏ bẫy cam kết không đi săn nữa. Vậy mà vẫn có người lén vào rừng bẫy trộm thế này ư?

          Chiếc bẫy quái ác, hễ H’Chi muốn co người với tay mở vòng dây mắc ở chân, cái cây như chiếc cần câu, lắc lư, giật lên giật xuống, đập lưng H Chi xuống đất, buộc phải chống tay xuống mặt đất, nó lại kéo ngược chân lên, giộng đầu xuống đất. May không có ai thấy chứ mắc cỡ chết mất; cái yeng không chịu che chân nữa, quay lại phủ kín cả đầu.

          Đang lúc không biết phải làm gì để thoát khỏi chiếc bẫy treo, bầy voọc ở đâu kéo đến hò hét in ỏi. Có lẽ bọn chúng tò mò nhìn H’Chi bị treo lơ lửng giữa trời. Con voọc bị thương được cứu lò dò chạy lại cầm tay H’Chi giật, giật. Chiếc yeng vướng quá, không thấy được gì, buộc lòng phải cởi cho nó rơi qua đầu xuống đất.

-         Em ngồi lên cây kia đi!

H’Chi chỉ chiếc cây làm cần bẫy, con voọc vội trèo lên cây, cố sức cắn sợi dây bẫy. Máu mồm chảy thành dòng mà sợi dây vẫn trơ ra. Nó gào lên the thé, cả bầy nồi đuôi nhau nhảy xuống, hàng chục con tranh nhau bám vào dây, ghé răng cắn; nhiều con không còn chỗ bám dây để cắn, leo lên ngồi vắt vẻo trên cành cây làm bẫy. Nhờ sức nặng của bầy voọc, cây cần bẫy cong xuống chạm đất, H Chi gỡ được dây đứng dậy từ từ thả dây cho cây đứng lên. Bầy voọc xúm quanh H’Chi, con nhe răng như cười, con nhảy lò cò xung quanh, có con sờ vào chân. H’Chi giật mình vội tìm yên mặc vào mặt đỏ bầm, ngồi bệt xuống mặt đất bật khóc. Đi suốt cả ngày lẫn đêm giữa rừng thiêng gặp bao loài thú dữ không con nào gây khó dễ cho mình, thế mà về gần đến nhà lại bị chính con người làm cho khốn đốn, đau đớn cả thể xác lẫn tinh thần. Bầy voọc ngơ ngác vây quanh, không biết làm gì, trố mắt nhìn. H’Chi vừa khóc vừa đứng dậy nhặt các loại cây thuốc bị rơi vãi bỏ vào gùi. Bầy voọc giúp H’Chi tranh nhau nhặt lá, cành khô ném vào gùi.

-         Ôi, làm gì thế này? H’Chi kêu lên: chị nhặt cây thuốc chứ có nhặt lá khô đâu!

          Thấy H’Chi kêu, giơ tay xua xua, bầy voọc sợ, kêu chí choé, tranh nhau chạy, nhảy lên cây ngồi ngó xuống. Tức cái cây bẫy mình, H’Chi vác xà gạc chặt gãy đôi trước khi xách gùi tạm biệt bầy voọc đi về. Bầy voọc không dám xuống đồi cỏ tranh, đứng trên cây hú mãi, hú mãi cho đến khi H’Chi hình bóng nhỏ dần rồi khuất sau đồi Cô Đơn mới rủ nhau quay vào rừng thiêng.